CHÀO MỪNG BẠN ĐẾN VỚI TRANG WEB TRUYỀN THÔNG GIÁO XỨ THÁNH TÂM      (website đang được phát triển - eMail: GXThanhTamHN@gmail.com) Trực tiếp Thánh Lễ Năm Thánh của các Gia đình, Trẻ em, Ông bà và Người Cao tuổi (Chúa Nhật 1/6/2025) Múi giờ: 10:30 giờ Roma ; 15:30 giờ Việt Nam Đọc tất cả   Các Giám mục Mỹ Latinh mời Đức Thánh Cha Lêô XIV viếng thăm châu lục Các Giám mục Mỹ Latinh và vùng Caribe (CELAM) đã gửi thư cho Đức Thánh Cha Lêô XIV, nói rằng cuộc bầu chọn Giáo hoàng vừa qua là “dấu chỉ của hy vọng”, bày tỏ sự chia sẻ với sứ vụ của Đức Thánh Cha và mời ngài viếng thăm châu lục. Đọc tất cả   Các Phật tử và các Kitô hữu tái khẳng định hoà giải là con đường đưa đến hoà bình Kết thúc Hội nghị Phật giáo - Kitô giáo lần thứ XII, các Phật tử và các Kitô hữu cùng đưa ra một tuyên bố chung, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của các truyền thống tôn giáo, vai trò của giáo dục, cam kết giải quyết các nguyên nhân sâu xa của xung đột và trách nhiệm của các lãnh đạo tôn giáo và cộng đồng trong việc đưa ra con đường cụ thể hướng tới hoà bình. Đọc tất cả   Phong chân phước cho 15 nữ tu Ba Lan bị quân Liên Xô sát hại Thứ Bảy ngày 31/5/2025, tại Braniewo một thị trấn nằm ở phía đông bắc Ba Lan, Đức Hồng Y Marcello Semeraro, Tổng trưởng Bộ Phong thánh, đại diện Đức Thánh Cha Lêô XIV, chủ sự lễ phong chân phước cho sơ Christophora Klomfass và 14 nữ tu Dòng Thánh Catarina Trinh Nữ Tử Đạo đã bị chế độ Xô Viết sát hại năm 1945. Đọc tất cả   Đức Thánh Cha Lêo truyền chức cho 11 phó tế của giáo phận Roma Trong bài giảng Thánh lễ truyền thức linh mục tại Đền thờ Thánh Phêrô vào sáng thứ Bảy ngày 31/5/2025, Đức Thánh Cha đã mời gọi các tân linh mục đón nhận ơn Chúa để có thể gần gũi với Dân Chúa mà họ phục vụ, trở thành những chứng tá đáng tin cậy. Đọc tất cả   Các giám mục bang Washington kiện đạo luật buộc các linh mục vi phạm ấn tín tòa giải tội Ngày 29/5/2025, các Giám mục ở tiểu bang Washington đã đệ đơn kiện phản đối luật mới yêu cầu các linh mục phải báo cáo hành vi lạm dụng trẻ em mà các ngài biết được trong khi giải tội. Theo luật mới, các linh mục có thể phải ngồi tù tới 364 ngày và nộp phạt 5.000 đô la nếu vi phạm. Đọc tất cả   Các Giám mục Kenya yêu cầu chính quyền điều tra sau khi 2 linh mục liên tiếp bị sát hại Hai linh mục tại Kenya đã chết trong những hoàn cảnh đáng ngờ, khiến cộng đồng Công giáo đau buồn và bị sốc. Các giám mục Kenya bày tỏ sự đau buồn và nói rằng cả hai cái chết đều có vẻ xuất phát từ những động cơ xấu và bí ẩn. Các ngài kêu gọi chính quyền điều tra đầy đủ về cái chết của hai linh mục. Đọc tất cả   ĐTC Lêô XIV: Nếu bạn muốn hòa bình, hãy chuẩn bị các tổ chức hòa bình Sáng thứ Sáu, ngày 30/5/2025, tiếp các thành viên của các Phong trào và Hiệp hội đã tham gia sự kiện "Đấu trường Hòa bình" tại Verona vào năm ngoái, Đức Thánh Cha nói rằng "Nếu bạn muốn hòa bình, hãy chuẩn bị những tổ chức hòa bình". Ngài nói rằng người trẻ cần những chứng nhân sống phi bạo lực. Đọc tất cả   Đức Thánh Cha: Trong một thế giới đau khổ vì chiến tranh, sự hiệp nhất Kitô hữu là quan trọng Đức Thánh Cha Lêô XIV đã gửi sứ điệp đến các tham dự viên tụ họp, cử hành 500 năm thành lập phong trào Anabaptist ở Zurich, Thuỵ Sĩ. Ngài mời gọi người Công giáo và Mennonite suy tư về lịch sử chung để chữa lành vết thương quá khứ và xây dựng tương lai mới. Đọc tất cả   Các nữ tu ở Hoa Kỳ phát động chiến dịch nói “không” với súng đạn Với mong muốn hướng đến việc không còn người phải chết vì bạo lực súng đạn, các nữ tu dòng Bon Secours cùng với các hội dòng khác ở thành phố Baltimore thuộc bang Maryland, miền đông Hoa Kỳ, đang phát động chiến dịch “Hãy buông vũ khí. Hãy để hoà bình bắt đầu với chúng ta”. Đọc tất cả  

Giáo Hội Việt Nam

VAI TRÒ BỔN PHẬN VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA GIÁO DÂN TRONG GIÁO HỘI

31/05/2025 - 6

DẪN NHẬP

I. GIÁO DÂN

1. Sứ vụ tư tế

2. Sứ vụ tiên tri và chứng nhân

3. Địa vị vương giả hay sứ vụ vương đế của giáo dân

II. NGƯỜI GIÁO DÂN TRONG GIÁO HỘI

1. Sống Đức tin trong lãnh vực tinh thần

2. Tích cực xây dựng và phục vụ Giáo hội

III. TƯƠNG QUAN VỚI HÀNG GIÁO PHẨM

KẾT LUẬN


DẪN NHẬP

Giáo dân là thành phần Dân Chúa đông đảo nhất trong Giáo hội. Do đó, giáo dân có vai trò rất quan trọng trong Hội Thánh do Chúa Giêsu thiết lập trên nền tảng các Thánh Tông đồ để tiếp tục sứ vụ của Người trên trần thế cho đến thời sau hết.

Trong phạm vi bài này, chúng ta cùng nhìn cách tổng quát về vai trò và sứ mạng của người giáo dân dựa trên những tài liệu căn bản của Giáo hội để mong cống hiến một cái nhìn đúng đắn về trách nhiệm và bổn phận của người tín hữu Chúa Kitô trong Giáo hội hôm nay.

I. GIÁO DÂN

Giáo dân là thành phần Dân Chúa đông đảo nhất trong Giáo hội. Công đồng đã dành trọn Chương IV của Hiến chế tín lý Lumen Gentiumđể nhấn mạnh về vai trò và trách nhiệm của giáo dân trong Giáo hội ngày nay. Theo đó, giáo dân, nhờ bí tích Rửa Tội, được tham dự vào các sứ vụ tư tế, tiên tri và vương đế của Chúa Kitô, nhưng với “cách thức của họ”. Nghĩa là, họ được tham dự và thi hành theo cách thức sau đây:

1. Sứ vụ tư tế

Công đồng nói rõ: Chức tư tế chung của giáo dân và chức tư tế thừa tác hay phẩm trật của hàng giáo sĩ “khác nhau không chỉ về cấp bậc và còn về yếu tính” nữa, mặc dù cùng tham dự vào chức tư tế duy nhất của Chúa Kitô, linh mục, giám mục là những người lãnh chức thánh để thay mặt Chúa Kitô cử hành hy tế Tạ ơn hằng ngày dâng lên Chúa Cha thay mặt cho toàn thể nhân loại. Còn giáo dân được mời gọi dâng chính đời sống chứng tá của mình trong các môi trường hoạt động cùng niềm vui, nỗi buồn, việc bác ái, hy sinh, cầu nguyện lên Thiên Chúa trong tinh thần hiệp thông với Chúa Kitô một lần dâng hy tế trên thập giá năm xưa, và còn đang tiếp tục dâng hy tế ấy qua sứ vụ của Giáo hội, cụ thể là qua sứ vụ của những vị được tấn phong làm tư tế thừa tác như linh mục và giám mục.

Như vậy, tuy cùng tham dự vào chức tư tế của Chúa Kitô, nhưng cách thức và bản chất hoàn toàn khác với vai trò tư tế của linh mục và giám mục. Cụ thể, khi tham dự Thánh Lễ hay hy tế Tạ ơn, giáo dân không được phép đọc chung kinh nguyện nào, đặc biệt là Kinh nguyện Thánh Thể cùng với chủ tế, hoặc giơ tay trên lễ vật như chủ tế và các vị đồng tế, dù được mời đứng vây quanh Bàn Thánh. Ngay cả Phó tế cũng không được phép làm việc này hoặc đọc chung các kinh Tiền tụng và Kinh nguyện Thánh Thể cùng với chủ tế, mà phải quỳ gối khi chủ tế bắt đầu đọc Kinh nguyện Thánh Thể để phân biệt rõ vai trò tư tế của chủ tế (và đồng tế nếu có) với nhiệm vụ phụ giúp Bàn Thánh của Phó tế.

Về việc tôn kính Phép Thánh Thể, giáo dân không được phép tự ý lấy Mình Thánh Chúa trong Nhà Tạm, hoặc trên Bàn Thờ để rước lấy, hay mang cho người khác, trừ trường hợp được Giám mục trao cho nhiệm vụ làm thừa tác viên Thánh Thể để phụ giúp trao Mình Thánh trong Thánh Lễ hay mang cho người đau ốm ở tư gia hoặc bệnh viện. Trong nhiệm vụ đặc biệt này, giáo dân phải hết sức tỏ ra lòng tôn kính đối với Chúa Giêsu hiện diện thật sự trong Phép Thánh Thể. Cụ thể, phải mặc y phục xứng đáng và mang Mình Thánh trong túi đựng riêng và đeo quanh cổ khi đi ra ngoài. Không được bỏ chung với các vật dụng khác trong ví xách tay, giỏ đi chợ hoặc hộp để đồ trong xe. Cũng phải mang Mình Thánh đến ngay cho người muốn lãnh nhận, không thể mang về nhà hoặc đi đây đó làm việc riêng trước khi trao cho bệnh nhân. Mình Thánh còn dư, phải đem về đặt lại trong Nhà Tạm, không được phép cất giữ ở nhà hay trong xe qua đêm, trừ trường hợp bất khả kháng không thể đến nhà thờ để trao lại trong ngày.

2. Sứ vụ tiên tri và chứng nhân

Nhờ bí tích Rửa Tội, người giáo dân tham dự cùng với hàng tư tế phẩm trật vào sứ vụ tiên tri của Chúa Kitô, nhưng với cách thế khác nhau do bởi địa vị của họ trong Giáo hội. Thật vậy, hàng giáo sĩ phẩm trật (giám mục, linh mục) rao giảng lời Chúa, dạy dỗ và cử hành các bí tích trong phạm vi thánh đường (Phó tế được công bố và giảng Tin Mừng, được chứng hôn [có sự thừa ủy], rửa tội, chủ sự nghi thức an táng nhưng không được cử hành các bí tích khác). Nhưng vì toàn Dân Thiên Chúa là một dân tộc “được sai đi”, “sứ mạng loan báo Lời Thiên Chúa là bổn phận của mọi môn đệ Đức Giêsu Kitô, như hệ quả của Phép Rửa của họ.” Không một tín hữu nào trong Chúa Kitô lại có thể thấy mình xa lạ với trách nhiệm này, một trách nhiệm phát xuất từ chỗ ta thuộc về Thân Thể Chúa Kitô theo cách bí tích. Ý thức này phải được thức tỉnh trong mỗi gia đình, giáo xứ, cộng đoàn, hiệp hội và phong trào Giáo hội.

Vậy, Giáo hội như là Mầu nhiệm Hiệp thông hoàn toàn có tính truyền giáo, và mỗi người, tuỳ theo bậc sống, đều được kêu gọi góp phần rõ ràng vào việc loan báo Chúa Kitô... Giáo dân được kêu gọi thực thi nhiệm vụ tiên tri, nhiệm vụ trực tiếp phát xuất từ Phép Rửa của họ, và làm chứng cho Tin Mừng trong đời sống hằng ngày, tại bất cứ nơi nào họ sinh sống. Giáo dân được mời gọi rao giảng Lời Chúa và giáo lý bằng chính đời sống chứng nhân của mình trong các môi trường sống. Nghĩa là được mời gọi và có bổn phận làm tông đồ cho Chúa bằng cách chu toàn các bổn phận ở gia đình trong vai trò vợ chồng, cha mẹ, con cái, anh chị em.

Bên ngoài xã hội, người giáo dân làm tông đồ cho Chúa qua đời sống chứng tá, bằng cách nêu cao những giá trị của Tin Mừng. Làm chứng cho Chúa không phải chỉ bằng đời sống, mà còn phải tích cực giới thiệu Chúa cho anh chị em trong môi trường của mình khi sống và làm việc chung với những người không cùng tín ngưỡng với mình, để giúp họ nhận ra Chúa và tin yêu Người như Chúa Giêsu đã dạy: “Chính anh em là ánh sáng cho trần gian… ánh sáng của anh em phải chiếu giãi trước mặt thiên hạ, để họ nhìn thấy những công việc tốt đẹp anh em làm, mà tôn vinh Cha của anh em, Đấng ngự trên trời.” Đây là sứ vụ tiên tri của người tín hữu Chúa Kitô, tức là sứ mạng góp phần phúc âm hóa thế giới cùng với hàng giáo sĩ.

Vì sống giữa đời, nên người giáo dân có nhiều cơ hội thuận tiện để rao giảng lời Chúa bằng chính đời sống của mình. Nếu họ can đảm sống trung thực với những giáo huấn của Chúa về công bằng, bác ái, yêu thương, tha thứ, tôn trọng danh dự, tính mạng và quyền lợi của người khác cách phải lẽ, thì chắc chắn họ sẽ phúc âm hóa hữu hiệu những môi trường có mặt họ sống chung với những người khác.

Trong viễn ảnh này, đời sống chứng tá của họ có giá trị thuyết phục người khác mạnh hơn cả những lời giảng thuyết hùng hồn trong nhà thờ của hàng giáo sĩ. Vì thế, Công đồng Vaticanô II đã nói: “Giáo dân được đặc biệt kêu mời làm cho Giáo hội hiện diện và hoat động trong những nơi và hoàn cảnh, mà nếu không có họ, Giáo hội sẽ không trở thành muối của thế gian...”. Ngược lại, nếu người tín hữu Chúa Kitô “thỏa hiệp” với thế gian, chấp nhận những lối sống đi ngược với mọi giá trị của Tin Mừng, thì họ đã chối Chúa Kitô cách hữu hiệu trước mặt người đời.

3. Địa vị vương giả hay sứ vụ vương đế của giáo dân

Bí tích Rửa Tội không những cho người tín hữu được tham dự vào sứ vụ ngôn sứ, tư tế mà còn cả địa vị vương đế của Chúa Kitô nữa.

Thật vậy, Chúa Giêsu đến để cứu chuộc và dẫn đưa nhân loại vào “Nước Thiên Chúa”, là “Vương Quốc” của bình an, thánh thiện, công bình, yêu thương và tha thứ. Do đó, mọi tín hữu, qua Phép Rửa, đều được mời gọi và có bổn phận hoạt động tích cực để mở mang “Nước Thiên Chúa” ở khắp nơi trên trần thế này. Nghĩa là phải tích cực hoạt động để đẩy lui bóng tối của sự dữ bằng ánh sáng Chúa Kitô. Với tinh thần làm men, làm muối và ánh sáng, người giáo dân, khi tham gia sinh hoạt và làm việc với người khác, phải cố gắng nêu cao những giá trị và đặc tính của “Nước Thiên Chúa” trước những thách đố của thời đại, của xã hội hưởng thụ vật chất, của “văn hóa sự chết” vốn chối bỏ Thiên Chúa để tôn thờ tiền bạc và vui thú bất chính, dửng dưng trước sự đau khổ, nghèo đói của đồng loại, đánh mất mọi ý thức đúng đắn về tội lỗi và tội ác. Tóm lại, họ phải có can đảm chống lại những nếp sống vô luân, những bất công xã hội, những vi phạm quyền sống của con người, những gương xấu xô đẩy con người vào con đường trụy lạc, làm băng hoại gia đình và xã hội từ gốc rễ.

Tóm lại, trong một thế giới gian tà và tội ác, sống xứng đáng với danh hiệu Kitô hữu là sống xứng đáng với địa vị vương giả của mình, tức là góp sức đem “Nước Thiên Chúa” đến những nơi có bất công, tranh chấp, hận thù, gian ác, và nhơ uế. Với địa vị vương giả, người tín hữu được mời gọi và có bổn phận mở mang “Vương Quốc” của Chúa Kitô Vua trên trần thế này trong mọi môi trường sống và hoạt động, vì “Chúa cũng muốn nhờ cả giáo dân để mở mang nước Người, nước của chân lý và sự sống, của ân sủng và thánh thiện, của công lý, tình yêu và hòa bình”.

II. NGƯỜI GIÁO DÂN TRONG GIÁO HỘI

Giáo dân được mời gọi cũng như có bổn phận xây dựng Giáo hội bằng những đóng góp tích cực và thích đáng, để làm cho Giáo hội ngày thêm vững mạnh về lượng, nhất là về phẩm chất thánh thiện theo gương Chúa Kitô.

1. Sống Đức tin trong lãnh vực tinh thần

Giáo dân hãy can đảm sống đức tin Công giáo trong lãnh vực tinh thần bằng việc chu toàn mọi bổn phận thiêng liêng như cầu nguyện, tham dự việc cử hành bí tích nhất là bí tích Thánh Thể là đỉnh cao của phụng vụ thánh và đời sống của Giáo hội. Việc siêng năng tham dự Thánh lễ và rước Mình, Máu Chúa Kitô là phương thế hữu hiệu nhất để được trở nên giống Chúa Kitô là khuôn mẫu tuyệt vời của mọi sự thánh thiện, hoàn hảo.

2. Tích cực xây dựng và phục vụ Giáo hội

Bổn phận và trách nhiệm của người giáo dân không chỉ giới hạn vào việc chu toàn những bổn phận thiêng liêng, mà còn đòi hỏi tích cực tham gia vào việc xây dựng và phục vụ tích cực cho Giáo hội hoàn vũ cũng như Giáo hội địa phương trong những công việc thích hợp với vai trò và khả năng chuyên môn của họ.

Cụ thể, giáo dân phải cộng tác chặt chẽ với hàng giáo phẩm trong mọi công việc cần sự tiếp tay góp sức của họ như giúp việc quản trị và điều hành giáo xứ trong vai trò và trách nhiệm của các Hội đồng Giáo xứ, các đoàn thể. Nhưng cần nói rõ là, theo Giáo luật, giáo dân phục vụ trong những Hội đồng này chỉ đảm trách vai trò tư vấn mà thôi, nghĩa là dùng hiểu biết và khả năng chuyên môn của mình để đưa ra những khuyến cáo, đề nghị cho linh mục chánh xứ hay linh mục quản nhiệm những phương thức tốt đẹp nhằm xây dựng, quản lý và phát triển giáo xứ, mưu ích lợi chung cho cộng đồng dân Chúa ở địa phương, nhưng không có quyền quyết định hay ra lệnh cho ai thi hành.

Hiện nay, giáo dân đang có mặt trong nhiều lãnh vực hoạt động của Giáo hội. Thí dụ trong lãnh vực giáo dục, có nhiều giáo dân đang đảm trách giảng dạy ở các Đại học, Chủng viện Công giáo từ Rôma cho đến địa phương. Nhiều giáo dân cũng đang làm việc trong các cơ quan trung ương của Tòa thánh và các giáo phận trên toàn thế giới, góp phần không nhỏ vào công tác đào tạo, giáo dục, hành chánh quản trị, và truyền thông của Giáo hội. Trong lãnh vực phụng vụ, giáo dân được phép đọc sách thánh và làm thừa tác viên Thánh Thể, tức những thừa tác vụ mà họ không được giao phó trước Công đồng Vaticanô II. Đây là vinh dự đặc biệt của giáo dân tham gia vào đời sống của Giáo hội ngày nay.

III. TƯƠNG QUAN VỚI HÀNG GIÁO PHẨM

Công đồng Vaticanô II, trong Hiến chế Tín lý về Giáo hội, xác định vai trò của “các linh mục phải săn sóc các tín hữu như những người cha trong Chúa Kitô vì đã sinh họ cách thiêng liêng qua Phép Rửa và giáo huấn”. Đây là tình thiêng liêng giữa giáo sĩ (giám mục, linh muc) và giáo dân trong đức Tin, không có liên quan gì đến văn hóa của một dân tộc nào và tuyệt nhiên không phải là hình thức “thần thánh hóa giáo sĩ” hay xúc phạm đến “Thiên Chúa là CHA” trên trời như có người lầm tưởng và muốn thay đổi. Lời Chúa trong Tin Mừng Mt 23,8-9 chỉ có nghĩa là không được dành cho ai dưới đất sự tôn thờ, tôn kính duy nhất được dành riêng cho “Thiên Chúa là CHA”, Đấng tạo dựng mọi loài, mọi vật vô hình và hữu hình, chứ không áp dụng cho những người thay mặt Chúa để tác tạo con người về mặt thể lý và thiêng liêng như các bậc làm cha mẹ trong gia đình và trong Giáo hội.

Trong tương quan với hàng giáo phẩm và để thi hành bổn phận góp sức xây dựng, bảo vệ và phát triển Giáo hội từ hoàn vũ đến địa phương, người giáo dân cần lưu ý giáo huấn của Giáo hội: “… như con cái Thiên Chúa và như anh em trong Chúa Kitô, họ (giáo dân) cũng sẽ trình bày với các vị ấy (hàng giáo phẩm) những nhu cầu và khát vọng của mình một cách tự do và tín cẩn. Nhờ sự hiểu biết, khả năng chuyên môn và uy tín của mình, giáo dân có thể và đôi khi còn có bổn phận phải bày tỏ cảm nghĩ của mình về những việc liên quan đến lợi ích của Giáo hội, nhưng luôn luôn với lòng chân thành, can đảm, khôn ngoan, kính trọng và yêu mến những người thay mặt Chúa Kitô vì nhiệm vụ thánh của các ngài”. Mọi người trong Giáo hội phải hiểu rõ, là Giáo hội do Chúa Kitô thiết lập trên nền tảng các Tông đồ không phải là một cơ chế chính trị, xã hội hay văn hóa, nhưng là một bí tích cứu độ, có mặt và hoạt động trong trần gian với sứ mạng hoàn toàn siêu nhiên, dù có phương tiện nhân sự là hàng giáo phẩm, giáo sĩ, phương tiện vật chất là các cơ sở thờ phượng, giáo dục, bác ái ở khắp nơi trên thế giới cũng như cần đến nhiều khoản tài chánh để chi cho những nhu cầu cần thiết. Vì không phải là một cơ chế chính trị hay xã hội, nên không thể áp dụng bất cứ đường lối, phương thức nào của các đoàn thể chính trị, xã hội vào các sinh hoạt của Giáo hội. Mọi sinh hoạt trong Giáo hội được hướng dẫn bằng tinh thần vâng phục các bề trên, thay mặt và nhân danh Chúa Kitô, dưới sự hướng dẫn, soi sáng, nâng đỡ của Chúa Thánh Thần. Cụ thể, các giám mục hiệp thông và vâng phục Đức thánh cha, người kế vị Thánh Phêrô trong sứ mạng “chăn dắt chiên con, chiên mẹ của Thầy”, các linh mục hiệp thông, vâng phục và cộng tác với các giám mục để thi hành thừa tác vụ được trao phó. Phó tế phụ giúp linh mục và giám mục. Tu sĩ nam nữ vâng phục các bề trên liên hệ của mình.

Giáo dân vâng phục hàng giáo phẩm theo lời dạy sau đây của Công đồng Vaticanô II: Như mọi tín hữu khác, với tinh thần vâng lời của người Kitô hữu, giáo dân cũng hãy mau mắn chấp nhận những điều các chủ chăn có nhiệm vụ thánh, đại diện Chúa Kitô, đã quyết định với tư cách những thầy dạy và những nhà lãnh đạo trong Giáo hội. Làm thế, họ đã theo gương Chúa Kitô, Đấng đã vâng lời cho đến chết, để mở đường hạnh phúc của sự tự do con cái Thiên Chúa cho tất cả mọi người. Giáo dân đừng quên dùng lời cầu nguyện phó dâng các vị lãnh đạo của mình cho Thiên Chúa, để các ngài hoan hỉ mà không than phiền thi hành nhiệm vụ chăm sóc chúng ta như những người sẽ phải trả lẽ trước Thiên Chúa (x. Dt 13,17).

Trong Giáo hội Công giáo, mọi tín hữu phải vâng phục “Quyền Giáo Huấn” của Giáo hội trong lãnh vực tín lý và luân lý. Không có vấn đề dân chủ để cho phép một thành phần nào trong Giáo hội được quyền thách đố, đặt vấn đề hay bác bỏ điều gì được dạy dỗ bởi thẩm quyền này, bởi lẽ Đức giáo hoàng và các Giám mục hiệp thông với ngài đươc ơn bất khả ngộ (không thể sai lầm) của Chúa Thánh Thần khi dạy dỗ tín hữu trong hai lãnh vực này. Vậy khi các linh mục và giám mục hiệp thông với Đức thánh cha để giảng dạy những gì về đức tin, về giáo lý, luân lý, Kinh Thánh, phụng vụ thì các tín hữu phải vâng phục thi hành. Không có vấn đề không đồng ý kiến ở đây. Cũng không ai được phép từ chối tuân theo hay phê bình những gì liên quan đến kỷ luật bí tích, Kinh Thánh, giáo luật, phụng vụ thánh. Không thể đòi chia sẻ quyền giảng dạy chân lý của Giáo hội để đưa ra những lý thuyết, những tư tưởng canh tân không phù hợp với giáo lý của Giáo hội.

Cụ thể không thể lấy cớ góp ý xây dựng Giáo hội bằng những lý thuyết về tâm sinh lý và y học để đòi cho phép phá thai, ly dị và hôn nhân đồng tính. Không thể bất đồng với Giáo hội về luật độc thân của hàng giáo sĩ, hay đòi cho nữ giới được làm linh mục. Cũng không thể đối đầu với Quyền Giáo Huấn của Giáo hội bằng phương thức diễn đàn để phê bình hay đề nghị những cải đổi liên quan đến tín lý, giáo lý, luân lý, Kinh Thánh, bí tích…

Như vậy, khi phải bày tỏ điều gì với hàng giáo phẩm, giáo dân nên làm với lòng thực tâm yêu mến Giáo hội, và chỉ vì thiện chí muốn xây dựng cho Giáo hội ngày một trở nên giống Chúa Kitô là Đầu của Thân thể Nhiệm mầu là chính Giáo hội, mà mọi tín hữu là những chi thể lớn nhỏ. Cụ thể, Giáo dân có thể và còn có bổn phận trình bày cho các vị lãnh đạo Giáo hội địa phương những thao thức về mục vụ, những khao khát được học hỏi về Kinh Thánh, tín lý, giáo lý, luân lý và phụng vụ để biết sống đạo cách tốt đẹp và hữu hiệu hơn trong hoàn cảnh ngày nay. Cũng trong mục đích ấy, giáo dân có quyền nêu ra những thắc mắc của mình trong các lãnh vực này, hầu mong được hiểu rõ và hiểu đúng để thực hành trong đời sống. Ngoài ra, giáo dân cũng có thể góp ý hoặc đề nghị những phương pháp sư phạm giúp giảng dạy giáo lý cách hiệu quả và cập nhật hơn cũng như góp ý về việc kiến thiết, xây dựng giáo xứ, kể cả phương thức gây quỹ để giúp tài trợ những nhu cầu cần thiết. Nhưng cần phân biệt rõ là, góp ý xây dựng thì khác với chỉ trích và tạo gương xấu có hại cho uy tín của Giáo hội.

KẾT LUẬN

Giáo dân có vai trò và trách nhiệm xây dựng Giáo hội cùng với hàng giáo sĩ. Giáo dân vâng phục các vị chủ chăn nhận lãnh năng quyền dạy dỗ, thánh hóa và cai trị xuất phát từ Đức Giêsu Kitô, qua Vị đại diện duy nhất của Chúa trên trần thế là Đức thánh cha, xuống các giám mục, linh mục hiệp thông và cộng tác với ngài trong Giáo hội. Như thế, vâng phục các chủ chăn liên hệ (linh mục, giám mục) là vâng phục chính Chúa Giêsu mà các ngài nhân danh để giảng dạy, thánh hóa và cai trị. Sự vâng phục và kính trọng này không làm mất danh dự, địa vị và trách nhiệm của giáo dân trong Giáo hội, mà ngược lại, còn chứng tỏ đức tin trưởng thành và đúng đắn của người tín hữu Chúa Kitô nữa, vì như lời Công đồng Vaticanô II đã dạy, người Kitô hữu khi vâng phục các chủ chăn trong Giáo hội “đã theo gương Chúa Kitô, Đấng đã vâng lời cho đến chết để mở đường hạnh phúc của sự tự do con cái Thiên Chúa cho tất cả mọi người.” Tuy nhiên, Giáo hội cũng mong đợi người giáo dân can đảm và khôn ngoan thi hành trách nhiệm của mình, xuất phát từ bí tích Rửa Tội qua vai trò ngôn sứ, tư tế và vương đế như đã trình bày trong bài này.

Các vị chủ chăn được kêu gọi không những “phải nhìn nhận và nâng cao phẩm giá và trách nhiệm của giáo dân trong Giáo hội”, mà còn “nên sẵn sàng chấp nhận những ý kiến khôn ngoan của họ” được trình bày nữa. Nhưng giáo dân cũng phải kính trọng các chủ chăn của mình, ngay cả khi phải trình bày với các ngài những ưu tư xây dựng của mình về một vấn đề nào có liên quan đến lợi ích chung của Giáo hội, của giáo xứ hay cộng đoàn. Phải có sự tương kính giữa mọi thành phần Dân Chúa trong Giáo hội. Tôn trọng lẫn nhau vì vai trò và địa vị của mình cho mục đích xây dựng và phát triển Giáo hội của Chúa, là phương tiện cứu rỗi cho mọi người, mọi dân tộc ở mọi thời đại. Tôn trọng để cùng giúp nhau chu toàn bổn phận và trách nhiệm của mình trong Giáo hội.

Hàng giáo phẩm, giáo sĩ, tu sĩ và giáo dân đều có chung một sứ mạng là hoạt động tích cực để mở mang “Nước Chúa” trên trần thế, hầu cho nhiều người được hưởng ơn cứu độ của Chúa Kitô. Tất cả đều có chung một khát vọng là được nên thánh như Cha trên trời là Đấng chí Thánh, mặc dù khác nhau về địa vị và phương thức thi hành sứ mạng của mình trong Giáo hội. Sự khác biệt này không làm thương tổn đến địa vị của một thành phần nào trong Giáo hội, mà chỉ nói lên tính đa dạng của ơn gọi phục vụ mà thôi.

Giáo hội kỳ vọng sẽ được hưởng nhiều phúc lợi từ mối tương quan mật thiết giữa giáo dân và chủ chăn: thật vậy, khi ý thức trách nhiệm của người giáo dân được củng cố, thì lòng hăng say của họ được phát huy và những năng lực của họ cũng được nối kết dễ dàng hơn với công việc của các chủ chăn. Phần các chủ chăn, được trợ giúp bằng kinh nghiệm của giáo dân, có thể phân định minh bạch và thích hợp hơn về những vấn đề thiêng liêng cũng như trần thế, như thế, toàn thể Giáo hội được vững mạnh nhờ tất cả mọi chi thể, sẽ chu toàn cách hữu hiệu hơn sứ mệnh đối với sự sống của thế gian.

Trích Bản tin Hiệp Thông / HĐGMVN, Số 145 (Tháng 01 & 02 năm 2025)



Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com

× Thành công! Câu hỏi của cộng đoàn đã được gửi. Câu hỏi của quý vị sẽ được trả lời trong thời gian sớm nhất có thể. Xin cám ơn. Trân trọng.