GIÁO LÝ PHÂN ĐỊNH: SỰ SẦU KHỔ THIÊNG LIÊNG
Hồng Thuỷ - Vatican News
Vatican News (26.10.2022) - Trong
bài giáo lý tại buổi tiếp kiến chung vào sáng thứ Tư 26/10/2022 tại quảng trường
thánh Phêrô, Đức Thánh Cha đã trình bày điều được các nhà tu đức gọi là “sầu khổ
thiêng liêng”, khi chúng ta cảm thấy đêm tối trong tâm hồn, sự bồn chồn bất an
và xa cách Thiên Chúa và xa cách sự an ủi của đức tin. Ngài nói rằng nó có thể
làm nản lòng những ai muốn theo Tin Mừng và làm điều thiện, nhưng không có sự
cám dỗ nào vượt quá sức của chúng ta. Ngài mời gọi đọc hiểu nó để nhận ra điều
Chúa muốn nói.
Đức Thánh Cha nói rằng để
tăng trưởng trong đời sống thiêng liêng, chúng ta cần phải đối mặt với những
đêm tối của linh hồn và phân định điều Chúa muốn nói với chúng ta qua đó. Đôi
khi, sự sầu khổ có thể là lời kêu gọi nhìn nhận tình trạng tội lỗi của chúng ta
và mời gọi đón nhận tình yêu và sự tha thứ của Thiên Chúa. Đức Thánh Cha cũng
nhắc lại lời thánh Tôma Aquinô nói rằng linh hồn chúng ta, cũng giống như thân
thể, có thể cảm thấy một loại đau đớn khiến chúng ta cảnh giác về những đe doạ
đối với sức khoẻ thiêng liêng.
Nhưng sự sầu khổ, theo Đức
Thánh Cha, đôi khi có thể là một cám dỗ trở nên hờ hững trong cầu nguyện và
trong kỷ luật của đời sống Kitô hữu. Trong hoàn cảnh này, các bậc thầy tu đức
khuyên chúng ta không nên khuất phục trước cám dỗ này, nhưng hãy kiên trì, tin
tưởng rằng qua thử thách này, Chúa sẽ hướng dẫn chúng ta hiểu biết đầy đủ hơn về
kế hoạch nhân từ Người dành cho cuộc đời của chúng ta và kết hợp với Người sâu
sắc hơn trong đức tin, đức cậy và đức mến.
Bài giáo lý của Đức Thánh
Cha
Sự Sầu Khổ Thiêng Liêng
Anh chị em thân mến, chào anh
chị em!
Sự phân định, như chúng ta đã
thấy trong các bài giáo lý trước, chủ yếu không phải là một tiến trình lý luận;
nó dựa trên các hành động, và các hành động cũng có một hàm ý tình cảm, điều
này phải được thừa nhận, bởi vì Thiên Chúa nói với trái tim. Bây giờ chúng ta
hãy đi vào cảm xúc đầu tiên, đối tượng của sự phân định: đó là sự sầu
khổ thiêng liêng. Điều đó có nghĩa là gì?
Sầu khổ thiêng liêng: kinh
nghiệm chung
Sự sầu khổ thiêng liêng đã được
định nghĩa như sau: “Đêm tối của tâm hồn, sự xáo trộn nội tâm, sự thúc đẩy hướng
đến những thứ thấp hèn và trần thế, sự bồn chồn bởi những kích động và cám dỗ
khác nhau: cứ thế linh hồn hướng đến sự mất tin tưởng, không hy vọng, không yêu
thương; linh hồn cảm thấy mình hoàn toàn lười biếng, buồn tẻ, buồn bã và như thể
bị chia cách với Đấng Tạo Hóa và Chúa của mình” (Thánh Inhaxiô thành
Loyola, Linh Thao, 317). Tất cả chúng ta có kinh nghiệm này. Tôi
tin rằng tất cả chúng ta đều đã có kinh nghiệm về sự sầu khổ thiêng liêng này,
theo một cách nào đó. Vấn đề là làm sao có thể giải thích nó, bởi vì nó cũng có
điều gì đó quan trọng để nói với chúng ta, và nếu chúng ta vội vàng lẩn tránh
nó thì chúng ta có nguy cơ đánh mất điều này.
Cắn rứ lương tâm
Không ai muốn cảm thấy trống
vắng, buồn bã. Đây là sự thật. Tất cả chúng ta đều mong muốn một cuộc sống luôn
vui vẻ, hạnh phúc và viên mãn. Tuy nhiên, điều này, ngoài việc là không thể,
cũng sẽ không tốt cho chúng tôi. Thật vậy, sự thay đổi của một cuộc sống đang
nghiêng về tội lỗi có thể bắt đầu từ một tình cảnh đau buồn, hối hận về
những gì mình đã làm. Nguyên ngữ của từ này, “cắn rứt”, rất hay: nghĩa đen là
lương tâm cắn rứt, không cho phép an bình. Alessandro Manzoni, trong tác phẩm The
Betrothed, đã mô tả cách tuyệt vời về sự hối hận như một cơ hội để thay đổi
cuộc đời của một người. Đó là cuộc đối thoại nổi tiếng giữa Đức Hồng Y Federico
Borromeo và Người Vô danh, người mà sau một đêm kinh hoàng, đã đến với Đức Hồng
y trong tâm trạng suy sụp; Đức Hồng y đã nói với anh những lời khiến anh ngạc
nhiên: “‘Anh có tin tốt cho tôi; tại sao anh lại ngần ngại nói về nó?’ - ‘Tin tốt
à? Tôi có địa ngục trong tâm hồn [...]. Hãy nói cho tôi biết, hãy nói cho tôi
biết, nếu ngài biết, tin tốt nào ngài có thể chờ đợi từ một người như tôi.’ –
‘Thiên Chúa đã chạm vào trái tim bạn, và đang kéo bạn đến với Người’, vị Hồng y
trả lời một cách bình tĩnh” (ch. 23). Thiên Chúa chạm vào trái tim và có điều
gì đó xảy ra trong lòng bạn, nỗi buồn, sự day dứt vì điều gì đó là một lời mời
gọi bắt đầu lại hành trình. Con người của Thiên Chúa biết cách để ý sâu xa những
gì đang chuyển động trong trái tim.
Cần học cách đọc
nỗi buồn
Điều quan trọng là học
cách đọc nỗi buồn. Tất cả chúng ta đều biết buồn là gì. Nhưng chúng
ta có biết đọc nó không? Chúng ta có biết nỗi buồn này có ý nghĩa gì với mình
không? Trong thời đại của chúng ta, nỗi buồn hầu như bị coi là tiêu cực, như một
căn bệnh phải tránh bằng mọi giá. Nhưng nó có thể là một hồi chuông cảnh báo
không thể thiếu cho cuộc sống, mời gọi chúng ta khám phá những cảnh quan phong
phú và sinh động hơn mà sự nhất thời và triết lý trốn tránh ngăn cản chúng ta.
Thánh Tôma định nghĩa nỗi buồn như một nỗi đau của tâm hồn: giống
như dây thần kinh của thân thể, nó hướng sự chú ý của chúng ta đến một mối nguy
hiểm có thể xảy ra, hoặc một lợi ích không được chú ý (x. Summa Theologica
I-II, q. 36, a.1). Vì vậy, nó không thể thiếu đối với sức khỏe của chúng ta; nó
bảo vệ chúng ta khỏi gây hại cho bản thân và những người khác. Sẽ nghiêm trọng
và nguy hiểm hơn rất nhiều nếu chúng ta không cảm nhận được tình cảm này. Nỗi
buồn đôi khi giống như đèn giao thông, nhắc chúng ta: “Dừng lại! Dừng lại! Đang
đèn đỏ, dừng lại! Bạn đang buồn, nghĩa là có điều gì ở đó.”
Sầu khổ là trở ngại cho
người muốn làm điều thiện
Ngược lại, đối với những người
mong muốn thực hiện điều tốt, nỗi buồn là một trở ngại mà
kẻ cám dỗ muốn làm chúng ta nản lòng. Trong trường hợp đó, chúng ta
phải hành động theo cách hoàn toàn ngược lại với những gì được đề nghị, quyết
tâm tiếp tục những gì chúng ta dự định làm (x. Linh Thao, 318).
Chúng ta hãy nghĩ đến công việc, học tập, cầu nguyện, một cam kết thực hiện: nếu
chúng ta từ bỏ chúng ngay khi chúng ta cảm thấy chán nản hoặc buồn bã, chúng ta
sẽ không bao giờ hoàn thành được bất cứ điều gì. Đây cũng là một kinh nghiệm
chung cho đời sống thiêng liêng: Phúc Âm nhắc nhở chúng ta rằng con đường dẫn đến
sự thiện thì hẹp và lên dốc, nó đòi hỏi phải chiến đấu, chiến thắng chính mình.
Tôi bắt đầu cầu nguyện, hoặc dấn thân cho một công việc tốt, và kỳ lạ thay,
ngay sau đó tôi nghĩ ra những điều cần phải làm gấp - để không cầu nguyện và
không làm điều tốt. Tất cả chúng ta có kinh nghiệm này.
Không nên thay đổi quyết định
khi bạn đang ở trong tình trạng sầu khổ thiêng liêng
Điều quan trọng là đối với những
ai muốn phục vụ Chúa, đừng để mình bị sự sầu khổ thiêng liêng dẫn dắt. Thật
không may, một số người, bị thúc đẩy bởi sự sầu khổ thiêng liêng, đã quyết định
từ bỏ đời sống cầu nguyện, hoặc lựa chọn của họ, hôn nhân hoặc đời sống tu trì,
mà trước đó không dừng lại để xem xét trạng thái tâm trí này, và đặc biệt là
không có sự giúp đỡ của một người hướng dẫn. Một quy tắc khôn ngoan nói rằng không
nên thay đổi khi bạn đang ở trong tình trạng sầu khổ thiêng liêng. Chính thời
gian sau đó, thay vì tâm trạng lúc này, sẽ cho thấy sự tốt đẹp hay mặt khác của
những lựa chọn của chúng ta.
Chúa Giêsu đẩy lui các cám
dỗ bằng thái độ kiên quyết mạnh mẽ
Điều thú vị là trong Tin Mừng,
Chúa Giêsu đẩy lui các cám dỗ bằng thái độ kiên quyết mạnh mẽ (x. Mt 3,14-15;
4,11-11; 16,21-23). Những hoàn cảnh thử thách đến với Người từ nhiều khía cạnh
khác nhau, nhưng chúng luôn luôn đụng phải sự kiên định nơi Người, sự kiên định
quyết tâm thực hiện ý muốn của Chúa Cha, và chúng thất bại và không còn cản trở
hành trình của Người. Trong đời sống thiêng liêng, thử thách là một thời điểm
quan trọng, Kinh Thánh nhắc rõ ràng điều đó khi nói: “Nếu con muốn dấn thân phụng
sự Đức Chúa, thì con hãy chuẩn bị tâm hồn để đón chịu thử thách” (Hc 2,1). Nếu
bạn muốn đi đúng đường, hãy chuẩn bị tinh thần: sẽ có trở ngại, sẽ có cám dỗ, sẽ
có lúc buồn bã.
Không có thử thách nào quá
sức của chúng ta
Nếu chúng ta biết cách vượt
qua sự cô đơn và sầu khổ với sự cởi mở và nhận thức, chúng ta có thể thoát ra
được và mạnh mẽ hơn trong chiều kích nhân bản và thiêng liêng. Không có thử
thách nào vượt quá khả năng của chúng ta; không có thử thách nào sẽ vượt quá những
gì chúng ta có thể làm. Nhưng đừng chạy trốn những thử thách: hãy xem thử thách
này có nghĩa gì, điều tôi đang buồn có nghĩa gì: tại sao tôi buồn? Việc tôi
đang ở trong sự sầu khổ ngay bây giờ có nghĩa gì? Việc tôi đang ở trong tình trạng
sầu khổ và không thể tiến tới có nghĩa gì?
Thánh Phaolô nhắc nhở chúng
ta rằng không ai bị cám dỗ quá sức của họ vì Chúa không bao giờ bỏ rơi chúng
ta, và khi Người ở gần, chúng ta có thể chiến thắng mọi cám dỗ (x. 1Cr 10,13).
Và nếu chúng ta không chiến thắng được nó ngày hôm nay, chúng ta hãy đứng dậy lần
nữa, bước đi và chúng ta sẽ chiến thắng được nó vào ngày mai. Nhưng đừng chết
luôn, đừng để một phút giây buồn bã, trống vắng chiến thắng chúng ta: hãy tiến
bước. Xin Chúa chúc lành cho anh chị em trên cuộc hành trình can đảm của đời sống
thiêng liêng, luôn luôn bước đi. Cảm ơn anh chị em.
|
Bài 6: Yếu tố đọc lại cuộc đời Bài 5: Yếu tố ước muốn Bài 4: Yếu tố hiểu biết chính mình trong sự phân định |
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
