GIÁO LÝ PHÂN ĐỊNH: YẾU TỐ ĐỌC LẠI CUỘC ĐỜI
Hồng Thủy - Vatican News
Vatican News (19.10.2022) - Trong
buổi tiếp kiến chung sáng thứ Tư 19/10/2022 tại quảng trường thánh Phêrô, Đức
Thánh Cha tiếp tục loạt bài giáo lý về việc phân định; ngài trình bày thêm một
yếu tố cốt yếu để phân định tốt, đó là đọc lại lịch sử đời mình, bởi vì cuộc đời
mình là cuốn sách quý giá được ban cho chúng ta. Ngài mời gọi các tín hữu xem
xét câu chuyện của cuộc đời chúng ta để khám phá những bước chân lặng lẽ của
Chúa Giêsu, những điều quý giá ngài gieo trong cuộc đời chúng ta.
Bài giáo lý của Đức Thánh
Cha
Đọc lại cuộc đời
Anh chị em thân mến, chào anh
chị em!
Trong các bài giáo lý của những
tuần này, chúng ta đang tập trung vào những điều kiện tiên quyết để có thể thực
hành phân định tốt. Trong cuộc sống, chúng ta luôn phải đưa ra quyết định, và để
đưa ra quyết định, chúng ta phải thực hiện một hành trình phân định. Mọi hoạt động
quan trọng đều có những “hướng dẫn” cần tuân theo, những hướng dẫn này phải được
biết để tạo ra những hiệu quả mong muốn. Hôm nay chúng ta sẽ xem xét một thành
phần không thể thiếu khác để phân định, đó là câu chuyện cuộc đời của
chính mỗi người. Biết câu chuyện cuộc đời của mình là một thành phần mà
chúng ta có thể nói là không thể thiếu.
Kinh nghiệm của thánh
Augustino
Cuộc đời của chúng ta là “cuốn
sách” quý giá được ban tặng cho chúng ta, một cuốn sách mà rất tiếc là nhiều
người không đọc, hay nói đúng hơn là họ đọc quá trễ, trước khi chết. Tuy nhiên,
chính trong cuốn sách đó, chúng ta có thể tìm thấy những gì chúng ta tìm kiếm một
cách vô ích ở nơi khác. Thánh Augustinô, một vĩ nhân tìm kiếm sự thật, đã hiểu
được điều này chính bằng cách đọc lại cuộc đời của mình, nhận ra trong đó những
bước đi âm thầm và kín đáo, nhưng sâu sắc về sự hiện diện của Chúa. Vào cuối cuộc
hành trình này, ngài ngạc nhiên ghi nhận: “Chúa ở trong, còn con thì ở ngoài
con, và con đã tìm kiếm Ngài ở bên ngoài; là kẻ xấu xa, con đã lăn xả vào những
vật xinh đẹp mà Ngài đã dựng nên. Ngài đã ở với con, nhưng con không ở với
Ngài” (Tự thú X, 27,38). Do đó, lời mời gọi của thánh nhân là trau
dồi đời sống nội tâm để tìm ra điều mà chúng ta đang tìm kiếm: “Hãy trở về với
chính mình. Sự thật hiện diện trong con người nội tâm” (Tôn giáo Thật,
XXXIX, 72).
Những định kiến tiêu cực
Nhiều lần chúng ta cũng đã có
kinh nghiệm giống thánh Augustinô, khi thấy mình bị giam cầm bởi những ý tưởng
khiến chúng ta xa cách bản thân, những định kiến làm tổn thương chúng ta: ví dụ,
"tôi chẳng đáng gì" - và bạn xuống tinh thần; "mọi thứ đều tồi tệ
đối với tôi" - và bạn xuống tinh thần; "tôi sẽ không bao giờ đạt được
bất cứ điều gì tốt đẹp" - và bạn xuống tinh thần, vv. Những cụm từ bi quan
này khiến bạn thất vọng! Đọc lịch sử của chính mình cũng có nghĩa là nhận ra sự
hiện diện của những yếu tố "độc hại" này, nhưng sau đó mở rộng câu
chuyện của chúng ta, học cách chú ý đến những thứ khác, làm cho nó trở nên
phong phú hơn, tôn trọng sự phức tạp hơn, có thể nắm bắt được những cách kín
đáo mà trong đó Chúa hành động trong cuộc sống của chúng ta.
Hãy nhắc đến cả những điều
tốt của mình
Tôi từng biết một người mà những
người quen nói rằng anh ta xứng đáng nhận giải Nobel vì sự tiêu cực: mọi thứ đều
tồi tệ, mọi thứ, và luôn tìm cách coi thường mình. Anh là một người cay đắng
nhưng có nhiều phẩm chất. Và rồi anh gặp được một người khác giúp đỡ anh. Mỗi
khi anh phàn nàn điều gì đó, người kia lại nói: "Nhưng bây giờ, để bù đắp,
hãy nói điều tốt về bản thân". Và anh nói: "Nhưng, vâng, ... tôi cũng
có phẩm chất này", và từng chút một đã giúp anh tiến bước, đọc rõ cuộc đời
của mình, cả những điều xấu và tốt. Chúng ta phải đọc cuộc đời của mình, để
chúng ta nhìn thấy những điều chưa tốt và cả những điều tốt mà Chúa gieo vào
chúng ta.
Chúng ta đã thấy rằng sự phân
định có một cách tiếp cận tường thuật: nó không tập trung vào hành động chính
xác, nhưng đặt nó vào một bối cảnh: suy nghĩ này đến từ đâu? Điều tôi cảm thấy
bây giờ, xuất phát từ đâu? Điều mà tôi đang nghĩ bây giờ sẽ dẫn tôi đến đâu?
Trước đây, tôi đã gặp nó khi nào? Nó là một cái gì đó mới đến với tôi bây giờ,
hay tôi đã gặp thấy nó ở những lúc khác? Tại sao nó lại mạnh mẽ hơn những điều
khác? Với điều này, cuộc sống có ý nghĩa gì đối với tôi?
Khám phá những viên ngọc
quý trong cuộc đời mình
Đức Thánh Cha nói tiếp: Kể lại
các sự kiện trong cuộc đời của chúng ta cũng cho phép chúng ta nắm bắt được các
sắc thái và chi tiết quan trọng, những điều có thể cho thấy chúng là những trợ
giúp quý giá mà cho đến khi đó chúng ta vẫn chưa nhận ra. Ví dụ, một bài đọc, một
công việc, một cuộc gặp gỡ, thoạt nhìn được coi là không mấy quan trọng, nhưng
sau đó sẽ truyền tải một sự bình an nội tâm, truyền niềm vui sống và đề xuất những
sáng kiến tốt hơn nữa. Việc dừng lại và nhận ra điều này là cần thiết đối với
việc phân định. Dừng lại nghĩa là nhận biết, đây là điều quan trọng cho sự phân
định; đó là công việc thu thập những viên ngọc trai quý giá và ẩn giấu mà Chúa
đã gieo rải trên đất của chúng ta.
Điều tốt thì ẩn giấu, thinh lặng;
nó đòi phải đào bới tìm kiếm từ từ và liên tục. Bởi vì phong cách của Thiên
Chúa là kín đáo, không áp đặt; nó giống như không khí mà chúng ta hít thở -
chúng ta không nhìn thấy nó nhưng nó giúp chúng ta sống, và chúng ta chỉ nhận
ra điều này khi thiếu nó.
Nhận ra những phép lạ
nhỏ Chúa thực hiện trong cuộc đời mình
Thói quen đọc lại cuộc đời của
mình sẽ dạy cách nhìn, tinh luyện nó, giúp có thể ghi nhận những phép lạ nhỏ mà
Thiên Chúa nhân lành thực hiện cho chúng ta mỗi ngày. Khi chúng ta nhận ra điều
này, chúng ta nhận thấy những hướng khả thi khác giúp củng cố hương vị nội tâm,
sự bình an và sự sáng tạo của chúng ta. Trên hết, nó giúp chúng ta thoát khỏi
những định kiến độc hại. Thật là khôn ngoan khi nói rằng một người không biết
quá khứ của mình thì sẽ lặp lại điều đó.
Nếu chúng ta không biết con
đường chúng ta đã đi, không biết quá khứ, chúng ta luôn lặp lại nó, chúng ta đi
vòng tròn. Người đi vòng tròn thì không bao giờ tiến tới, không có đường đi.
Kể về cuộc đời để khám phá
những điều mình chưa nhận ra
Chúng ta có thể tự hỏi: tôi
đã bao giờ kể cho ai nghe về cuộc đời mình chưa? Đây là một trải nghiệm đẹp của
các cặp đôi đính hôn, khi họ nghiêm túc, họ kể cho nhau về cuộc sống của họ ...
Đó là một trong những hình thức giao tiếp đẹp và thân mật nhất, kể về cuộc sống
của họ. Nó cho phép chúng ta khám phá những điều cho đến nay chưa được biết, những
điều nhỏ bé và đơn giản, nhưng như Tin Mừng đã nói, chính từ những điều nhỏ bé
sinh ra những điều lớn lao (x. Lc 16,10).
Cuộc đời của các thánh cũng
là một sự trợ giúp quý báu để nhận ra phong cách của Thiên Chúa trong cuộc sống
của một người: giúp chúng ta quen với cách hành động của Người. Một số cách
hành xử của các thánh thách đố chúng ta, cho chúng ta thấy những ý nghĩa mới và
cơ hội mới. Ví dụ, đây là điều đã xảy ra với Thánh Inhaxiô thành Loyola. Khi mô
tả khám phá cơ bản của cuộc đời mình, ngài bổ sung thêm một minh định quan trọng:
“Từ kinh nghiệm, ngài đã suy ra rằng một số suy nghĩ khiến ngài buồn bã, một số
khác khiến ngài vui tươi; và từng chút một ngài học biết sự đa dạng của những
tâm trạng khuấy động trong lòng ngài” (Tự truyện, số 8). Hãy chú ý, hãy biết những
gì xảy ra trong lòng chúng ta.
Phân định là đọc lại theo
cách tường thuật những thời khắc trong cuộc đời
Phân định là đọc theo cách tường
thuật những thời khắc tốt đẹp và những giây phút đen tối, về những an ủi và tuyệt
vọng mà chúng ta trải qua trong cuộc đời mình. Trong phân định, chính trái tim
nói với chúng ta về Thiên Chúa, và chúng ta phải học cách hiểu ngôn ngữ của nó.
Ví dụ, chúng ta hãy tự hỏi mình vào cuối ngày: điều gì đã xảy ra hôm nay trong
lòng tôi? Một số người nghĩ rằng việc kiểm thảo lương tâm này là kết toán cho
những tội lỗi bạn đã làm, nhưng cũng là tự hỏi “Điều gì đã xảy ra trong lòng tôi,
tôi có vui không? Điều gì đã mang lại cho tôi niềm vui? Tôi có buồn không? Nỗi
buồn đã mang lại cho tôi điều gì?" Và như thế chúng ta học cách phân định
những gì xảy ra trong lòng chúng ta.
Nguồn: vaticannews.va (19.10.2022)
Bài 4: Yếu tố hiểu biết chính mình trong sự phân định Bài 3: Yếu tố cầu nguyện trong sự phân định Bài 2: Một ví dụ phân định của thánh Inhaxiô |
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
