TIẾN TRÌNH CẦU NGUYỆN VỚI KINH THÁNH THEO THÁNH I-NHÃ
Lm. Giuse Phạm Đình
Ngọc SJ
WHĐ (20.12.2022) – Những
ai đã từng tĩnh tâm theo hình thức Linh Thao, đều ít nhiều biết đến tiến trình
cầu nguyện. Do đó, trong bài viết này tôi muốn chia sẻ với các bạn chưa quen với
tiến trình cầu nguyện với Kinh Thánh. Hy vọng khi đi vào tiến trình của cầu
nguyện, chúng ta được Thiên Chúa dẫn dắt vào bối cảnh của cầu nguyện. Nhờ đó,
chúng ta có thể gặp được chính Thiên Chúa, Đấng đang đợi chờ bạn trong bản văn
Tin Mừng.
1. Giai đoạn chuẩn bị
Có lẽ bạn không cần
lo lắng quá nhiều về giai đoạn này. Bạn tìm một bản văn Tin Mừng ngày hôm nay
theo lịch phụng vụ. Chẳng hạn hôm nay Tin Mừng nói về biến cố Thiên Thần truyền
tin cho Đức Maria (Lc 1,26-38). Trên Internet cũng có nhiều trang đăng Tin Mừng
hằng ngày. Bạn cũng có thể đọc qua đoạn Tin Mừng này và cả suy niệm của tác giả.
Tuy vậy, đừng quá lệ thuộc vào suy niệm này, vì Thiên Chúa mới chính là thầy dạy
của chúng ta trong cầu nguyện.
Kế đến là bạn tìm
cho mình một nơi yên lặng. Nơi ấy cũng cần thoáng mát, sạch sẽ và bạn cảm thấy
thoải mái. Có thể nơi ấy ở trong nhà của bạn, ở ngoài vườn, trong nhà thờ, hoặc
nhà nguyện. Chuẩn bị nơi chốn cũng là lúc bạn đang cầu nguyện rồi.
2. Bước vào giờ cầu nguyện
Thánh I-nhã đề nghị
rất rõ với người cầu nguyện ba bước trước khi suy niệm Kinh Thánh[1]:
- Sau khi làm dấu,
bạn từ từ hướng đến tâm hồn mình. Trong thinh lặng, bạn xin với Chúa cho mình
bước vào giờ cầu nguyện này với “tất cả ý hướng, hành vi và hoạt động của tôi
hoàn toàn hướng về việc phụng sự và ca tụng Chúa chí tôn.”[2]
Chỉ có bạn với Thiên Chúa lúc này, nhờ ơn Chúa Thánh Thần, bạn có thể trò chuyện
được với Thiên Chúa.
- Sau đó, bạn mở
Kinh Thánh và đọc đoạn bạn đã chuẩn bị (Lc 1,26-38). Trong khi đọc, bạn cũng có
thể đặt mình vào khung cảnh, bối cảnh của Tin Mừng. Vì bạn đã chọn cầu nguyện theo
phương pháp nhập cảnh, nên bước này quan trọng để bạn “xem nơi chốn”[3].
Thường thì đoạn Tin mừng nào cũng có nơi chốn, bối cảnh Đức Giêsu giảng dạy. Chẳng
hạn ở đây là lấy con mắt tưởng tượng nhìn xem nhà của Đức Maria. Hoặc thánh
I-nhã đề nghị bạn: “nhìn xem mặt địa cầu mênh mông, trên đó có biết bao dân tộc
rất khác biệt nhau; rồi nhìn riêng ngôi nhà và căn phòng của Ðức Bà trong thành
Nazareth, xứ Galilêa.” Nói chung bạn cứ mạnh dạn tưởng tượng ra nơi chốn, miễn
là bạn thấy dễ cầu nguyện. Kế đến là bạn chú ý đến các nhân vật.
- Khi đọc Tin mừng
xong, bạn ngồi trong tư thế thoải mái. Từ từ hướng lòng lên với Thiên Chúa để
xin điều bạn muốn trong giờ cầu nguyện này. Từ bối cảnh của Kinh Thánh, bạn có
thể biết mình xin gì. Hoặc từ tâm trạng của bạn lúc này, bạn đang khao khát điều
gì. Hãy nói với Chúa! Chẳng hạn ở đây, thánh I-nhã đề nghị: “xin được sự hiểu
biết bên trong về Chúa, Ðấng đã làm người vì tôi, để yêu mến Ngài hơn và theo
Ngài hơn.”[4]
Bạn không cần suy
niệm với điều bạn đang khao khát. Thay vào đó, I-nhã chỉ cho chúng ta chú ý đến
từng điểm của Kinh Thánh. Điểm hoặc ý cầu nguyện là những điều bạn nhận được
khi đọc Kinh Thánh. Đừng suy niệm quá nhiều điểm, bởi chúng ta không có giờ và
sẽ bị loãng. Hơn nữa, cầu nguyện không phải để lấy kiến thức, nhưng quan trọng
là bạn cảm nhận và tâm hồn mình no thỏa. (Thánh Gioan Thánh Giá nói: Thiên Chúa
nói với chúng ta qua tác động trong tâm hồn.) Thường thì thánh I-nhã đề nghị 3
điểm trong một giờ cầu nguyện. Nếu cầu nguyện 30 phút, bạn có thể chọn ra một
hoặc hai điểm mà bạn thích. Chẳng hạn ở đây chúng ta thử chọn 2 điểm chính:
a. Nhìn ngắm
Trong tưởng tượng,
bạn đưa mắt nhìn bối cảnh nhà của Maria. Cô thiếu nữ Maria đang ở Nazaret, một
làng quê hẻo lánh và nghèo nàn. Căn nhà cũng đơn sơ mộc mạc, đủ che nắng che
mưa. Căn nhà rộng hay hẹp? Kế đến bạn nhìn chỗ Maria đang quỳ. Có thể Maria
đang cầu nguyện. Thi thoảng Maria cũng đứng lên, đưa tay về phía Thiên Thần Gabriel.
Theo hướng đó, bạn nhìn Thiên Thần trong hình hài một con người. Thiên Thần
cách Maria mấy mét!? Chắc là không quá xa để họ trò chuyện. Thỉnh thoảng cả hai
yên lặng, trầm ngâm suy nghĩ điều gì đó. Bạn cứ nhìn từng động tác, cử chỉ của
họ. Khi nhìn như thế, nghĩa là bạn cũng đang ở đó với họ.
Nhìn không chỉ là
nhìn, nhưng thánh I-nhã đề nghị bạn: “Suy nghĩ để rút ích lợi từ những gì đã
nhìn ngắm như vậy.” Từ con mắt tưởng tưởn đó, giờ bạn suy nghĩ những gì nhìn được.
Có thể bạn đưa ra những nhận xét, hoặc cả những thắc mắc. Nói chung bạn cảm thấy
trong lòng mình lúc này như thế nào, hãy để ý đến cảm xúc của bạn khi chiêm ngắm
như thế.
b. Lắng nghe
Trong Kinh Thánh
luôn có đối thoại. Những câu nói ấy giúp bạn rất nhiều trong cầu nguyện. Khi
chiêm ngắm cũng là lúc tai bạn lắng nghe họ nói gì. Theo tình tiết của câu chuyện,
bạn nhận được những thông tin. Càng lắng nghe, bạn càng hiểu vấn đề. Chẳng hạn,
sứ thần nói với Maria: “Mừng vui lên, hỡi Đấng đầy ân sủng, Đức Chúa ở cùng
bà.” Bạn cũng nghe được câu này! Kế đến là sứ thần nói Maria sẽ thụ thai, sinh
hạ một con trai, Người là Con một của Thiên Chúa. Không chỉ Maria ngạc nhiên,
chính bạn cũng lấy làm lạ về những lời ấy. Bạn cũng thông cảm với Maria khi Mẹ
hỏi lại sứ thần: “Việc ấy sẽ xảy ra cách nào, vì tôi không biết đến việc vợ chồng!”
Sau lời giải thích của sứ thần, bạn cũng nghe được lời xin vâng của Maria:
“Vâng, tôi đây là nữ tỳ của Chúa, xin Chúa cứ làm cho tôi như lời sứ thần nói.”
Cũng như điểm một, bạn
“suy nghĩ để rút ích lợi từ những lời ấy.”
Khi bạn đã cảm thấy
đã suy niệm đủ hai điểm trên, giờ là lúc bạn tâm sự với Thiên Chúa. Hoặc bạn có
thể nói với Đức Maria hoặc sứ thần. Cốt là bạn nói ra những cảm nhận, suy nghĩ
và những khúc mắc của mình. Kể cả những ngạc nhiên hoặc tâm tình thờ phượng bạn
cũng có thể trò chuyện với họ. Chẳng hạn thánh I-nhã để nghị: “tâm sự bằng cách
nghĩ về điều tôi phải thưa với Ba Ngôi Thiên Chúa hoặc với Ngôi Lời Hằng Sống
đã nhập thể, hoặc với Ðức Mẹ cũng là Ðức Bà của chúng ta; cầu xin theo điều
mình cảm thấy trong lòng, để được theo và noi gương Chúa chúng ta vừa mới nhập
thể như vậy hơn.” Đừng quên lúc này là lúc bạn được Thiên Chúa dạy bảo, soi
sáng và ban ơn. Cứ mở lòng để đón nhận những bài học của Thiên Chúa. Càng làm tốt
điều này, bạn càng cảm thấy lòng mình bình an và phơi phới. Theo ngôn ngữ linh
đạo Kitô giáo, bạn được an ủi thiêng liêng[5].
Với tâm tình trên bạn
có thể kết thúc cầu nguyện với một lời nguyện ngắn. Hoặc bạn cũng có thể đọc một
kinh Lạy Cha, hoặc một kinh Kính Mừng.
3. Giai đoạn sau cầu nguyện
Đây là bước tương đối
đặc biệt nếu ai theo cách cầu nguyện của thánh I-nhã. Sau cầu nguyện, bạn dành
đôi phút để nhìn lại giờ cầu nguyện vừa rồi. Mục đích là để bạn nhận ra đâu là
ơn mình nhận được từ Thiên Chúa.? Đâu là cảm xúc mình có trong suốt buổi cầu
nguyện: Có thể là buồn, vui, khô khan, hạnh phúc hoặc trống rỗng? Có những khó
khăn nào khiến tôi khó chiêm ngắm hoặc lắng nghe các nhân vật.?, v.v. Điều này
giúp bạn có kinh nghiệm để bước vào giờ cầu nguyện tiếp theo một cách tốt hơn.
Nếu bạn chưa cảm thấy
no thỏa, vì không đủ giờ, để cầu nguyện với điểm ở trên, bạn hoàn toàn có thể cầu
nguyện lại vào giờ tiếp theo. Càng đi sâu, chìm đắm vào điểm của Kinh Thánh,
tâm hồn bạn càng no thỏa.
Nếu được, hãy ghi ra
vài điều mình vừa lượng giá.
Tạm kết
Bạn rất thân mến,
Thiên Chúa của
chúng ta thì gần gũi (Emmanuel, Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta). Ngài đang chờ gặp
chúng ta nơi Kinh Thánh. Hẳn nhiên bạn có phương pháp riêng của mình để bước
vào cuộc gặp gỡ ấy. Tuy nhiên, dù bất cứ lãnh vực nào, chúng ta cũng cần học hỏi
kinh nghiệm của người đi trước. Chính họ có những phương pháp tốt để giúp hậu
thế khỏi mất giờ, và đỡ mệt khi bước vào lãnh vực nào đó. Cũng vậy, trong Giáo
hội Công giáo, những nền nhà linh đạo, những vị thánh đã chỉ cho chúng ta những
con đường tiếp cận với Thiên Chúa. Nhờ đó, chúng ta không mất giờ và ít gặp khó
khăn hơn, nếu chúng ta theo những lời khuyên của họ.
Phương pháp chỉ là phương
tiện, là công cụ để bạn gặp Chúa. Càng tập theo phương pháp, chẳng hạn cách cầu
nguyện theo phương pháp nhập cảnh của thánh I-nhã, bạn càng có kinh nghiệm cầu
nguyện. Khi đã quen, bạn không cần chú tâm đến các bước của tiến trình này,
nhưng bạn có thể cầu nguyện một cách tự nhiên. Ước sao bạn cũng có thói quen cầu
nguyện này.
Chúng ta tạm kết
thúc bài chia sẻ này với lời cầu nguyện của thánh Têrêsa Avila, người đã sống
cùng thời thánh Inhã (1491-1556): “Thiên Chúa chẳng có thân thể nào trừ thân thể
bạn, không có đôi tay đôi chân nào trừ của bạn. Bạn chính là đôi mắt qua đó
Ngài nhìn thế giới với lòng nhân từ. Bạn là đôi chân qua đó Ngài làm những điều
tốt lành. Bạn là cánh tay qua đó Ngài chúc lành cho toàn thế giới. Bạn là đôi
tay, đôi chân, đôi mắt. Bạn là chính thân thể Người.”[6]
Đọc thêm:
|
04. 10 khó khăn và giải pháp
giúp đọc Thánh Kinh 03. Đọc Kinh Thánh
theo phương pháp Lectio Divina 02. Đọc thư tình
Kinh Thánh theo phương pháp nhập cảnh 01. Kinh Thánh là
bức thư tình dành cho bạn |
[1] Ở đây chúng ta gọi là chiêm niệm cũng không
sai. Tuy vậy hai từ này chúng ta sẽ bàn ở một chủ đề khác. Ở đây, chúng ta hiểu
“suy niệm là việc dùng các khả năng suy tư, tưởng tưởng, cảm xúc và ước muốn để
tìm hiểu các mầu nhiệm đức tin-các biệt các mầu nhiệm Chúa Giêsu Kitô trong
tinh thần cầu nguyện.” (Từ Điển Công Giáo). Trong khi đó, “chiêm niệm là chiêm
ngắm Chúa Giêsu trong đức tin, tham dự vào các mầu nhiệm của Người, lắng nghe Lời
Chúa và yêu mến Người trong thầm lặng.” (GLHTCG 2724).
[4] Đây là tiền nguyện 2. Xin ơn rất quan trọng để
bạn biết mình đang khao khát điều gì. Càng khao khát, bạn càng nhiều động lực
và lòng quảng đại để cầu nguyện.
[5] Sầu khổ thiêng liêng nghĩa là “sự tối tăm
trong linh hồn, xao xuyến bề trong, thúc đẩy về những gì thấp hèn và phàm tục,
lo lắng về những xao động và cám dỗ xúi ta mất tin tưởng, trông cậy, lòng mến;
linh hồn cảm thấy lười biếng, khô khan, buồn sầu và như bị lìa xa Đấng Tạo
Hóa.”. Ngược lại, “an ủi thiêng liêng là an ủi khi trong linh hồn phát khởi một
thúc đẩy nội tâm, khiến linh hồn bừng cháy lửa kính mến Ðấng Tạo Hóa và Chúa
mình, (...). Ðó cũng là trường hợp linh hồn chảy nước mắt giục lòng mến Chúa,
hoặc bởi đau đớn vì tội lỗi mình, hay vì sự thương khó của Ðức Kitô. (...). Sau
cùng, an ủi mọi gia tăng của lòng tin- cậy- mến, cùng mọi niềm vui bề trong mời
gọi và lôi kéo (tâm hồn) đến những sự trên trời và phần rỗi riêng của linh hồn
mình, làm cho linh hồn được nghỉ ngơi và an bình trong Ðấng Tạo Hóa và Chúa
mình”. (Sách Linh Thao số 316 và 317)
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
