Sáng thứ Sáu, ngày 18 tháng Mười Một vừa qua, 62 giám mục Đức và một số hồng y thuộc các Bộ chủ yếu của Tòa Thánh đã trao đổi với nhau về Con đường Công nghị của Giáo hội Công giáo tại Đức. Các chức sắc Tòa Thánh tỏ ra rất dè dặt về những đề nghị của Con đường này và hai bên đồng ý sẽ tiếp tục trao đổi với nhau trong những tháng tới đây.

G. Trần Đức Anh, O.P.

Vị điều hợp phiên họp dài nhiều giờ, tại Hội trường của Học viện Augustinianum, cạnh Vatican là Đức Hồng y Pietro Parolin. Hiện diện và lên tiếng trong dịp này, có Đức Hồng y Luis Ladaria, Tổng trưởng Bộ Giáo lý đức tin, và Đức Hồng y Marc Ouellet, Tổng trưởng Bộ Giám mục. Ngoài ra, cũng có Đức Hồng y Kurt Koch, Bộ trưởng Hiệp nhất các tín hữu Kitô và một số các vị khách thuộc Tòa Thánh. Đức Thánh cha không tham dự, mặc dù trước đó, phía giám mục Đức hy vọng ngài sẽ đích thân hiện diện.

Thông cáo chung cho biết: “Cuộc gặp gỡ này đã được lên chương trình từ lâu, như một cơ hội để cùng nhau suy tư về Con đường Công nghị đang tiến hành tại Đức. Con đường này được đề ra như phản ứng trước những vụ giáo sĩ lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên”.

Trong lời mở đầu, Đức Hồng y Parolin nhắc đến mối dây hiệp thông và yêu thương, liên kết các giám mục với nhau và với Người kế vị thánh Phêrô. “Ngài nhấn mạnh tầm quan trọng của cuộc gặp gỡ này như một cơ hội để chia sẻ, một thời điểm ân thánh, hiệp nhất trong những khác biệt. Đức Hồng y đặc biệt nói đến những lo âu mà Con đường Công nghị khơi lên, và cảnh giác nguy cơ “cải tổ Giáo hội thay vì không phải là cải tổ trong Giáo hội”.

Về Đức cha Georg Bätzing, Giám mục Giáo phận Limburg, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Đức, trong lời dẫn nhập, đã trình bày về Con đường Công nghị của Đức và nêu bật tinh thần của Con đường này, dựa trên sự lắng nghe Dân Chúa và đau khổ vì những lạm dụng từ phía các giáo sĩ. Ngoài ra, Đức cha Bätzing liệt kê những đề tài được thảo luận trong các khóa họp của Con đường Công nghị, đó là: quyền bính và sự phân quyền trong Giáo hội - Tham gia chung và dự phóng truyền giáo; đời sống linh mục ngày nay; các phụ nữ trong các thừa tác vụ và chức vụ của Giáo hội; sống trong những quan hệ hữu hiệu - Sống yêu thương trong tính dục và trong tương quan giữa các cặp đôi”. Sau cùng, Đức cha đánh giáo cao hoạt động của Công nghị do Đức Thánh cha triệu tập cho toàn thể Giáo hội và quyết định kéo dài thời gian của công nghị này”.

Tiếp theo đó là các nhận xét thần học của Đức Hồng y Tổng trưởng Bộ Giáo lý đức tin, và Đức Hồng y Tổng trưởng Bộ Giám mục. Với sự thẳng thắn và minh bạch, các vị bày tỏ lo âu và dè dặt vì phương pháp, nội dung và những đề nghị của Con đường Công nghị ở Đức, và hai vị nói rằng để mưu ích lợi cho tình hiệp nhất của Giáo hội và sứ mạng truyền giáo, những yêu cầu do Con đường Công nghị Đức đưa ra nên được đưa vào trong Thượng Hội đồng Giám mục của Giáo hội hoàn vũ.

Trao đổi ý kiến

Phiên họp tiếp tục với những phát biểu của nhiều giám mục Đức và các đại diện của Tòa Thánh. Qua đó, người ta thấy tầm quan trọng và sự cấp thiết phải xác định và đào sâu một số vấn đề được nêu lên. Ví dụ về cơ cấu của Giáo hội, thừa tác vụ thánh và việc lãnh nhận các thừa tác vụ này, nhân loại học Kitô giáo, v.v. Đồng thời tất cả đều hoàn toàn ý thức rằng mình đang tiến bước với toàn thể Dân thánh và kiên nhẫn của Thiên Chúa. Nhiều phát biểu đã nhấn mạnh tầm quan trọng chủ yếu của việc loan báo Tin mừng và sứ vụ truyền giáo, như mục tiêu tối hậu của các tiến trình hiện nay, cũng như ý thức về sự không thể chấp nhận được một số đề tài”.

Trước tình trạng đó, một số vị đề nghị tạm ngưng tiến hành Con đường Công nghị ở Đức. Cần tạo điều kiện để suy tư thêm và lắng nghe nhau dưới ánh sáng những vấn nạn được nêu lên.

Trong lời kết luận, Đức Hồng y Quốc vụ khanh Tòa Thánh đánh giá cao sự trao đổi, không chính thức, nhưng cần thiết và xây dựng, những điều không thể không để ý đến trong những hành trình hiện nay.

Các vị đồng ý cần tiếp tục trong những tháng tới đây sự lắng nghe và đối thoại với nhau để, có thể góp phần phong phú hóa Con đường Công nghị Đức và Công nghị của Giáo hội hoàn vũ” (Sala Stampa 18-11-2022)

Ngoài thông cáo chung chính thức trên đây, báo chí cũng có biết thêm số chi tiết của cuộc thảo luận.

Đức Hồng y Quốc vụ khanh bày tỏ sự dè dặt lớn về đề nghị thay đổi hoàn toàn việc tuyển chọn giám mục mà Con đường Công nghị Đức đưa ra. Cụ thể là bầu giám mục với sự tham gia của các giáo dân và giáo sĩ. Đức Hồng y nói điều này sẽ đặt lại vấn đề các hiệp định hiện hữu giữa Tòa Thánh và các bang ở Đức. Ngoài ra có vấn đề: Con đường Công nghị ở Đức đề nghị thiết lập một cơ quan cai quản Giáo hội Công giáo tại nước, gồm các giám mục và những người không phải là giám mục. Điều này không thể dung hợp với giáo luật và giáo huấn của Công đồng chung Vatican II về Giáo hội. Cũng có những vấn nạn mạnh mẽ chống lại việc thay đổi giáo huấn của Giáo hội về tính dục con người, mà phần lớn các thành viên Con đường Công nghị của Công giáo Đức đã đưa ra.

Những người ủng hộ Con đường Công nghị ở Đức thì tin rằng nếu Tòa Thánh không chấp nhận các đề nghị cải tổ đó, thì càng có thêm những người Công giáo rời bỏ Giáo hội. Năm ngoái đã có khoảng 360.000 người làm đơn xin ra khỏi Giáo hội Công giáo tại Đức, một con số kỷ lục trong lịch sử.