NỮ TU BECQUART:
CÁC GIÁO HỘI ĐỊA PHƯƠNG ĐƯỢC THÚC ĐẨY BỞI SỰ NĂNG ĐỘNG HIỆP HÀNH
Một năm trước đại hội nghị của Thượng hội đồng (THĐ) về tính hiệp hành,
và trong khi Đức Phanxicô loan báo khóa họp thứ hai vào năm 2024, nữ tu
Nathalie Becquart, phó thư ký của THĐ Giám mục, điểm lại tiến trình đang diễn
ra trong Giáo hội hoàn vũ. Sơ đánh giá cao tính sáng tạo của các Giáo hội địa
phương và nhắc lại vai trò thiết yếu của giới trẻ Công giáo, những người “đã
đến đánh thức chiều kích hiệp hành của Giáo hội và đã làm sáng tỏ sự kiện rằng
cách thức duy nhất truyền đạt đức tin ngày nay, đó là phong cách hiệp hành“.
Thượng hội đồng (THĐ) về tính hiệp hành đang tiến triển. Sau các cuộc
tham khảo ý kiến tại các giáo phận trên thế giới, một văn
kiện đã được công bố để đồng hành với các tín hữu trong giai đoạn
lục địa của các hội nghị về hiệp hành.
Hơn nữa, Đức Thánh Cha Phanxicô đã loan báo hôm 16/10 rằng hội nghị chung
kết ở Rôma sẽ diễn ra trong hai khóa: một vào tháng 10/2023, và một vào tháng
10/2024. Đức Thánh Cha giải thích : « Tôi hy vọng rằng quyết định
này sẽ thúc đẩy sự hiểu biết tốt hơn về tính hiệp hành xét như là chiều kích cấu
thành của Giáo hội, và sẽ giúp đỡ tất cả mọi người sống nó như anh chị em, làm
chứng cho niềm vui của Tin Mừng ».
Nữ tu Nathalie Becquart, tu sĩ dòng Xavière, giải thích cho chúng ta trước
tiên các lý do của quyết định thêm một khóa họp nữa, trước khi đưa ra bản tổng
kết về tiến trình đang diễn ra.
Chính Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra quyết định. Ngài là chủ tịch của Hội
đồng THĐ, và tôi tin rằng điều đó diễn tả rõ tầm quan trọng mà ngài dành cho
THĐ này và nhất là cho thách đố về tính hiệp hành, tức là một sự hoán cải hiệp
hành của Giáo hội, để Giáo hội trở nên ngày càng là một Giáo hội lắng nghe, một
Giáo hội phân định hơn nữa. Và sự phân định cần có thời gian. Vì thế, tôi nghĩ
rằng mong muốn có hai khóa họp cách nhau một năm sẽ thực sự cho phép một con đường
trưởng thành. Chúng ta cũng có thể nghĩ đến kinh nghiệm của Công đồng Vatican
II: bốn khóa họp. Trong thời gian chờ đợi, các nghị phụ đã trở về lại giáo phận
của mình, và ý tưởng đi-về này, vốn đã được thể hiện trong tiến trình hiện nay,
sẽ được phát triển qua hai khóa họp này.
Vatican News : Cụ thể điều gì sẽ diễn ra giữa
hai khóa họp này?
Nữ tu Becquart : Dần dần theo kinh nghiệm, chúng ta có
thể phân định rõ hơn các giai đoạn trong tương lai. Hiện tại, hôm nay chúng ta
đang ở trong giai đoạn khởi đầu của lục địa, đặc biệt với việc công bố tài liệu
giai đoạn lục địa vốn sẽ đến rất sớm và sẽ cho phép tiếp tục cuộc đối thoại
này, cuộc lắng nghe này ở cấp địa phương, để nuôi dưỡng đối thoại giữa các Giáo
hội địa phương ở bình diện một lục địa, và làm nổi bật tiếng nói của mỗi lục địa,
những ưu tiên của họ, những vấn đề của họ, hòa cảnh quả họ qua bảy cuộc gặp gỡ
hiệp hành thuộc lục địa, sẽ giữa ra giữa tháng Giêng và tháng Ba. Mỗi cuộc gặp
gỡ cấp lục địa sẽ đưa ra một tài liệu chung kết. Bảy văn kiện chung kết này sẽ
là cơ sở để chuẩn bị tài liệu làm việc (instrumentum laboris) của Hội nghị vào
tháng 10/2023.
Quyết định loan báo khóa họp thứ hai này mới gần đây. Vì thế, cần phải
phân định làm thế nào sẽ được sống khoảng thời gian giữa hai năm này. Hiện tại,
còn hơi sớm.
Vatican News : Làm thế nào tránh không để
cho nhiệt huyết của khóa họp thứ nhất giảm đi trước khóa họp thứ hai ?
Nữ tu Becquart : Vâng, đó thực sự là vấn đề. Theo kinh
nghiệm mà chúng ta đã có được qua tất cả các phản hồi đến với chúng tôi từ thực
địa : các giáo phận, các nhóm đã cảm nghiệm được phương pháp hiệp hành
trong phong cách này – đó là cuộc đối thoại thiêng liêng, việc lắng nghe nhau,
bước đi cùng nhau – , tất cả chúng ta đều nói « chúng ta thực sự nhận thấy
rằng đó là con đường cho Giáo hội ngày nay và chúng ta muốn tiếp tục ».
Bất cứ nơi nào sự năng động hiệp hành được cảm nghiệm, thì có ước muốn tiếp
tục thực hiện điều đó tại địa phương. Mục đích của THĐ này là rất rõ
ràng : giúp đỡ Giáo hội trong sự hoán cải hiệp hành của mình, vốn phải được
sống ở mọi cấp độ. Vì thế, tôi tin rằng nếu chúng ta thực sự tiếp tục con đường
đi-về này, hay đúng hơn con đường tuần hoàn giữa các giáo phận, các hội đồng
giám mục, chiều kịch lục địa, chiều kích phổ quát, thì tính hiệp hành sẽ được
lan tỏa trong vòng tuần hoàn đó và được thực hiện trong sự tuần hoàn đó.
Vì thế, chúng ta không thể nghĩ khóa họp đầu tiên là « tự tại »,
hội nghị vào tháng Mười hay thậm chí là khóa họp thứ hai. Toàn bộ tiến trình là
một con đường và chúng ta cảm nghiệm nó. Giáo hội đã phân định rằng Chúa Thánh
Thần mời gọi chúng ta trở thành một Giáo hội hiệp hành và vì thế Chúa Thánh Thần
sẽ tiếp tục mở ra những con đường và ban cho chúng ta ân sủng nhìn thấy làm thế
nào sống những thời gian đó, để con đường hoán cải hiệp hành này, vốn vừa là sự
hoán cải cá nhân vừa là sự hoán cải cộng đoàn, cùng nhau, có thể được tiếp tục.
Vatican News : Sơ nói về một sự năng động mà
Sơ nhận thấy trong các câu trả lời của các Giáo hội khác nhau. Sơ có thể nói
cho chúng tôi điều gì về sự năng động này ? Có phải nó là sự đồng nhất ở cấp
độ địa lý, ở bình diện các bậc thang khác nhau ? Có phải nó đã xuất hiện
ngay từ đầu, hay phải mất một thời gian trước khi nó « cất
cánh » ?
Nữ tu Becquart : Điều chúng ta có thể thấy, đó là vẻ đẹp
của Giáo hội, vốn rất đa dạng và được sống trong các Giáo hội cụ thể, trong các
khung cảnh hết sức khác nhau. Giáo hội Công giáo hiện diện khắp nơi, trong các
ngôn ngữ, các nền văn hóa, các xã hội, các lịch sử khác nhau. Những gì chúng ta
có thể thấy với THĐ này, đó là những điểm xuất phát không như nhau. Chẳng hạn,
bạn có các nước như Pháp, nơi mà kể từ Công đồng, hầu như tất cả các giáo phận ở
Pháp đều đã thực hiện một, hai hay ba công nghị giáo phận. Vì thế, Pháp là nước
thực hiện nhiều công nghị giáo phận nhất kể từ Công đồng Vatican II.
Bạn có các nước khác vốn chưa bao giờ biết đến một công nghị giáo phận
hay một phương pháp tiến hành công nghị. Những điểm xuất phát theo kinh nghiệm
thì không giống nhau. Bạn có các nước mà, do lịch sử của họ, đôi khi theo cách
thức mà các Giáo hội trẻ cùng với các nhà thừa sai đã khởi động, đã ở trong một
sự năng động rất hiệp hành. Nơi các nước khác, chúng ta có thể có các cấu trúc
hay não trạng khiến việc diễn tả của mỗi người không phải dễ dàng.
Các điểm xuất phát và các khung cảnh là khác nhau, nhưng đồng thời, những
gì chúng ta có thể thấy với THĐ này, đó là cuối cùng, mỗi người đã thực hiện được
một bước. Một số người đã lên đường rất nhanh chóng. Ngay cả trước việc phổ biến
tài liệu chuẩn bị, đã có những nhóm công nghị làm việc, đã dự kiến mọi sự
để thực hiện các bản dịch, để thực hiện các cuộc đào tạo. Các nước khác đã bắt
đầu muộn hơn, vì thế mỗi nước đều có nhịp độ của mình. Cuối cùng, hầu như tất cả
mọi người đều đi vào chuyển động này, nhưng với những lối tiếp cận khác nhau và
cũng có nhiều sáng tạo, điều này rất tốt bởi vì không có một cách sống tính hiệp
hành mà thôi. Điều đó được thể hiện và được hội nhập văn hóa, trong các nền văn
hóa riêng, trong các khung cảnh riêng.
Trái lại, chúng ta thấy xuất hiện ở khắp nơi, thông qua kinh nghiệm hiệp
hành, một sự tố giác rất mạnh mẽ chủ nghĩa giáo sĩ trị, và một số chủ đề là rất
mạnh, như thách đố của việc lắng nghe, thách đố về một Giáo hội hòa nhập hơn, cởi
mở hơn, thực sự dành chỗ cho tất cả mọi người, cách riêng các phụ nữ, nhưng cả
những người có thể cảm thấy mình ở bên lề hay không có tiếng nói hơn. Một Giáo
hội muốn đối thoại với xã hội, với những người khác. Và tôi tin rằng ngày nay
chúng ta đang học hỏi để trở thành Giáo hội này hơn nữa, vốn đồng thời sống
tình hiệp nhất, nhưng trong và qua sự đa dạng, chứ không phải là một sự hiệp nhất
một màu vốn sẽ là một phong cách duy nhất áp đặt cho mọi người, và, từ lâu, cần
phải nói điều này, đã là một phong cách châu Âu và Tây phương.
Vatican News : Sơ có những ví dụ về tính
sáng tạo khiến Sơ cảm động không ?
Nữ tu Becquart : [Tôi nghĩ đến] một nữ tu phụ trách
Công nghị trong giáo phận của mình ở Hoa Kỳ, nơi họ thực sự đã thực hiện một
phương pháp hiệp hành hoàn toàn tuyệt vời, bằng cách đi khắp nơi không chỉ
trong các giáo xứ, nhưng còn trong các trường học, ở các nơi dành cho người di
cư. Và cũng có nhiều sự sáng tạo : họ đã làm ra những chiếc tất, những chiếc
tất nhỏ với biểu tượng của THĐ như dấu hiệu về thách đố bước đi cùng nhau. Đó
là một ví dụ nhỏ trong số các ví dụ khác.
Tôi cũng nghĩ trong một số khung cảnh, để thực sự chạm đến người dân, nó
đã trải qua nhiều sự truyền thông trên các mạng xã hội, trên các đài truyền
thanh, chẳng hạn tại một số giáo phận ở châu Phi nơi đây đó là phương tiện nói
với người dân. Tôi tin rằng đó là Togo, nếu tôi không lầm, nơi họ đã đào tạo
các nhà thừa sai của THĐ để đi đến từng nhà và lắng nghe mọi người để tham khảo
ý kiến THĐ.
Tôi cũng nghĩ đến các nước này như Ý hay Tây Ban Nha, những nước đã thể
hiện một sự năng động hiệp hành trong các nhà tù để đến lắng nghe các tù nhân.
Một trong các nữ tu dòng Xavière của tôi, ở Tchad và làm việc nhiều với các trẻ
em, đã tổ chức trong giáo xứ của mình một buổi tham khảo ý kiến THĐ rất hay với
các trẻ em, các em cũng đã phát biểu và nói những điều rất hay mà chúng ta có
thể nghe như tiếng nói của Chúa Thánh Thần.
Chúng tôi rất biết ơn khi thấy tất cả những gì đã được thực hiện, và tôi
có thể nói rằng tôi đang, và tôi đã, và tôi vẫn hết sức cảm động khi chiêm ngắm
cách thức mà Chúa Thánh Thần đang thôi qua THĐ này, và cách riêng cách thức mà
THĐ đã thực sự được thực hiện trong các khung cảnh hết sức khó khăn, nơi các nước
đang có chiến tranh, các nước đang chịu các cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, các
cuộc bạo lực. Tôi nghĩ đến Miến Điện, Haiti, Ucraina, Trung Phi, nơi phương
pháp hiệp hành cũng được thực hiện, bất chấp những khó khăn lớn lao.
Vatican News : Sơ đã nói về các trẻ em. Làm
thế nào nối kết các bạn trẻ, mà một THĐ gần đây đã dành cho họ? Làm thế nào để
kết nói độ tuổi 20-30 này?
Nữ tu Becquart: Đúng là nhiều bản tổng kết hiệp hành
đã làm sáng tỏ sự kiện là thật khó để đến kết nối các bạn trẻ. Nó khá thay đổi
tùy theo các nước. Quả thật, tôi đã chứng kiến, một số bạn trẻ đã phát biểu
trong cuộc tham khảo ý kiến THĐ về THĐ giới trẻ vào năm 2018. Và, vả lại, chính
THĐ này về giới trẻ đã làm xuất hiện thách đố đối với Giáo hội trở thành một
Giáo hội hiệp hành thực sự. Khi lắng nghe các bạn trẻ và phân định với họ,
chúng ta có thể nói rằng các bạn trẻ đã đến đánh thức chiều kích hiệp hành của
Giáo hội và đã làm sáng tỏ sự kiện rằng cách thức duy nhất truyền đạt đức tin
ngày nay, đó là phong cách hiệp hành. Bởi vì các bạn trẻ muốn được lắng nghe,
muốn trở thành những diễn viên, những nhân vật chính. Thông qua THĐ này, ngày
nay, chúng ta nhận ra rằng không chỉ giới trẻ và do đó không chỉ mục vụ giới trẻ
phải có tính chất hiệp hành, như Đức Thánh Cha Phanxicô đã viết trong Tông huấn Christus
vivit, nhưng toàn bộ mục vụ.
Một số nước đã thành công trong việc kết nối tốt với giới trẻ, đối với
các nước khác thì khó khăn hơn. Nhưng chúng ta có thể chỉ ra sáng kiến tuyệt vời
của THĐ kỹ thuật số mà, qua việc lắng nghe được thực hiện trên các mạng xã hội
theo nhiều cách thức, dù sao đã cho phép lắng nghe được nhiều bạn trẻ. Điều đó
phải được tiếp tục. Chúng ta đã nhấn mạnh nhiều đến sự kiện rằng đối với giai
đoạn lục địa này, chúng ta cũng nghĩ đến việc mời gọi các bạn trẻ đối thoại, đến
kết nối với họ và việc họ cũng có mặt trong các hội nghị THĐ lục địa. Nhưng tôi
tin rằng chúng ta cũng có thể dựa vào tiếng nói của các bạn trẻ, một tiếng nói
đã đến thông qua THĐ về giới trẻ, và hoàn toàn đi theo cùng hướng với tất cả những
gì rút ra từ cuộc tham khảo THĐ hôm nay.
Vatican News: Đâu là mối liên hệ giữa Năm Thánh
2025 và THĐ này mà khóa họp thứ hai của nó sẽ kết thúc vào năm 2024, năm trước
đó?
Nữ tu Becquart: Chúng ta đang chuẩn bị Năm Thánh này, thông
qua một lộ trình kéo dài nhiều năm đặc biệt nhằm xem xét lại và tiếp tục thích
nghi, và nhất là vận dụng, các bản văn của Công đồng Vatican II. Như một thần học
gia đã diễn tả, Ormond Roche, thần học gia người Úc, đã nói, “tính hiệp
hành, đó là Công đồng trong một từ, tóm lại là Công đồng”. THĐ này hoàn
toàn là một thành quả của Công đồng và phải giúp, và đã giúp, tiếp tục việc đón
nhận Công đồng Vatican II. Vì thế, tôi tin rằng cuối cùng thì đó cùng là cùng một
sự năng động, sự năng động hiệp hành, việc chuẩn bị các Hội nghị của THĐ, và việc
chuẩn bị Năm Thánh.
Và cách riêng tôi muốn nhấn mạnh rằng năm 2025, đó là để mừng kỷ niệm
Công đồng Nixêa, và THĐ này có một chiều kích đại kết hết sức quan trọng, vì đó
cũng chính là sự năng động này của hành trình hướng đến sự hiệp nhất Kitô hữu.
Tính hiệp hành là một thách đố rất quan trọng. Trên con đường này, chúng ta
cũng phải lắng nghe các Kitô hữu của các Giáo hội khác, làm phong phú lẫn nhau,
học hỏi lẫn nhau. Các Giáo hội khác cũng có một kinh nghiệm hiệp hành. Vì thế,
tôi tin rằng việc chuẩn bị Năm Thánh, vốn cũng mang nơi nó chiều kích đại kết
này, rất phù hợp với THĐ này, vốn có một soi sáng rất quan trọng cho thách đố
theo đuổi và thậm chí là tăng cường đối thoại với các anh em Kitô hữu của chúng
ta từ các Giáo hội khác.
Tý Linh
Chuyển ngữ từ: vatican
news
Nguồn: xuanbichvietnam.net
(29.11.2022)
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
