GIÁO LÝ VỀ
LOAN BÁO TIN MỪNG
Bài 11: CÁC CHỨNG NHÂN TỬ ĐẠO
Vatican News
(19.04.2023) – Trong bài giáo lý tại buổi tiếp kiến chung sáng Thứ
Tư 19/4/2023, Đức Thánh Cha đã nói về chứng tá của các vị tử đạo, những người
không phải là anh hùng nhưng là những Kitô hữu trưởng thành trong đức tin. Ngài
mời gọi các Kitô hữu sẵn sàng làm chứng cho Chúa Kitô, dù không đến độ đổ máu,
trong cuộc sống hàng ngày. Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng không được nhân danh
Thiên Chúa để sát hại người khác.
Trước hết, Đức Thánh Cha nói rằng các vị tử đạo là những người
nam nữ thuộc mọi lứa tuổi, mọi quốc gia và ngôn ngữ, đã hy sinh mạng sống của
mình để làm chứng cho Tin Mừng. Các ngài đã làm chứng cho tình yêu được chúng
ta cử hành trong Thánh lễ: tình yêu đã khiến Chúa Kitô hiến mạng sống vì chúng
ta và đến lượt chúng ta được mời gọi noi gương (x. 1 Ga 3,16).
Đức Thánh Cha cũng nhắc lại Hiến chế Ánh sáng Muôn dân của
Công đồng Vatican II: “Mặc dù chỉ một số ít người được ơn tử đạo, nhưng tất cả
đều phải sẵn sàng tuyên xưng Đức Kitô trước mặt mọi người và bước theo Người
trên con đường Thập giá giữa những cuộc bách hại không bao giờ thiếu vắng trong
Giáo hội” (số 42). Điều này nhắc chúng ta rằng “mọi Kitô hữu đều được kêu gọi
làm chứng tá của cuộc sống, ngay cả khi không đến mức độ đổ máu, bằng cách biến
mình thành quà tặng cho Thiên Chúa và cho anh chị em mình, theo gương Chúa
Giêsu.” Ngài mời gọi các tín hữu cầu nguyện để không mệt mỏi trong việc làm chứng
tá cho Tin Mừng ngay cả trong những lúc thử thách gian truân.
Buổi tiếp kiến bắt đầu với việc công bố đoạn Tin Mừng theo
thánh Mátthêu (10,16-18): Này, Thầy
sai anh em đi như chiên đi vào giữa bầy sói. Vậy anh em phải khôn như rắn và
đơn sơ như bồ câu. Hãy coi chừng người đời. Họ sẽ nộp anh em cho các hội đồng,
và sẽ đánh đập anh em trong các hội đường của họ. Và anh em sẽ bị điệu ra
trước mặt vua chúa quan quyền vì Thầy để làm chứng cho họ và các dân ngoại được
biết.
Bài giáo lý của Đức Thánh Cha
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Sau khi đã nói về việc loan báo Tin Mừng và về lòng nhiệt
thành tông đồ, sau khi đã xem xét chứng tá của Thánh Phaolô, “nhà vô địch” thực
sự của lòng nhiệt thành tông đồ, hôm nay chúng ta sẽ hướng sự chú ý của chúng
ta không phải đến một nhân vật duy nhất, nhưng đến hàng loạt các vị tử đạo, những người nam nữ ở mọi
lứa tuổi, mọi ngôn ngữ và quốc gia, những người đã hy sinh mạng sống của mình
vì Chúa Kitô, những người đã đổ máu mình để tuyên xưng Chúa Kitô. Sau thế hệ của
các Tông Đồ, họ là những “chứng nhân” hoàn hảo của Tin Mừng. Vị tử đạo đầu tiên
là Thánh phó tế Stêphanô, đã bị ném đá chết bên ngoài tường thành Giêrusalem. Từ
ngữ “tử đạo” có nguồn gốc từ chữ martyria, tiếng
Hy Lạp, có nghĩa chính xác là chứng
tá. Nghĩa là một vị tử đạo là một chứng nhân, một người làm chứng cho đến mức
đổ máu. Tuy nhiên, từ ngữ tử đạo đã sớm được sử dụng trong Giáo hội để nói về
những người đã làm chứng cho đến mức đổ máu[1].
Mầu nhiệm Thánh Thể:
"Như Đức Kitô đã hiến mạng sống vì chúng ta, thì chúng ta cũng phải thí mạng
mình vì anh em"
Tuy nhiên, các vị tử đạo không được xem như những “anh hùng”
hành động cách cá nhân, hay như những bông hoa nở trong sa mạc, nhưng như những
hoa trái chín mọng và tuyệt vời của vườn nho của Chúa, đó là Giáo hội. Đặc biệt,
các Kitô hữu, khi sốt sắng tham dự việc cử hành Thánh Thể, họ được Chúa Thánh
Thần hướng dẫn để thiết lập đời sống của họ trên nền tảng của mầu nhiệm tình
yêu: nghĩa là trên sự kiện Chúa Giêsu đã
hiến mạng sống mình vì họ, và do đó, họ cũng có thể và phải hy sinh mạng sống của mình vì Người và vì
anh chị em.
Thánh Augustinô thường nhấn mạnh động lực biết ơn và lòng đền
đáp nhưng không này. Ví dụ, đây là những gì ngài đã giảng nhân dịp lễ Thánh
Lôrenxô: “Thánh Lôrenxô là một phó tế của Giáo hội Rôma. Trong Giáo hội đó,
ngài đã trao cho các tín hữu Máu Chúa Kitô và ở đó, vì danh Chúa Kitô, ngài đã
đổ máu của mình. Thánh Tông đồ Gioan đã giải thích rõ ràng về mầu nhiệm Bữa Tiệc
Ly của Chúa khi nói: ‘Như Đức Kitô đã hiến mạng sống vì chúng ta, thì chúng ta
cũng phải thí mạng mình vì anh em’ (1 Ga 3,16). Thưa anh chị em, Thánh Lôrenxô
đã hiểu tất cả những điều này. Ngài đã hiểu và thực hành điều này. Và ngài đã
thực sự đáp lại những gì ngài đã nhận được tại bàn tiệc Thánh Thể. Ngài đã yêu
mến Chúa Kitô trong cuộc sống, đã bắt chước Người trong cái chết” (Bài giảng 304, 14; PL 38,
1395-1397). Như vậy, Thánh Augustinô đã giải thích sự năng động thiêng liêng
soi sáng hướng dẫn các vị tử đạo. Các vị tử đạo yêu mến Chúa Kitô trong cuộc sống
và noi gương Người trong cái chết.
Các vị tử đạo tha thứ
cho những kẻ sát hại mình
Anh chị em thân mến, hôm nay chúng ta nhớ đến tất cả các vị
tử đạo đã đồng hành với đời sống của Giáo hội. Như tôi đã nói nhiều lần, các vị tử đạo trong thời đại của chúng ta
nhiều hơn so với những thế kỷ đầu tiên. Ngày nay có rất nhiều vị tử đạo
trong Giáo hội, bởi vì tuyên xưng đức tin Kitô họ bị loại khỏi đời sống xã hội,
bị tống ngục... Công đồng Vatican II nhắc nhở chúng ta rằng “tử đạo là hành
vi làm cho người môn đệ nên giống Thầy mình, Đấng đã tình nguyện
chấp nhận cái chết để cứu độ thế giới, và được nên đồng hình đồng
dạng với Người trong việc đổ máu, nên Giáo Hội coi đó là ơn trổi
vượt và là sự xác nhận cao quý nhất về đức ái” (Const. Lumen gentium, 42). Các vị tử đạo, noi
gương Chúa Giêsu và với ân sủng của Người, biến bạo lực của những người từ chối
lời loan báo trở thành một cơ hội cho tình yêu, một tình yêu lớn lao, trổi vượt,
đến độ tha thứ cho những kẻ hành hạ mình. Điều này thật thú vị: những vị tử đạo
luôn tha thứ cho những kẻ hành hạ họ. Thánh Stêphanô, vị tử đạo đầu tiên, đã chết
khi cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin tha cho họ vì họ không biết việc họ làm.” Những
người tử vì đạo cầu nguyện cho những kẻ tra tấn họ.
Sẵn sàng tuyên xưng Đức
Kitô
Mặc dù chỉ một số ít người được ơn tử đạo, nhưng “tất cả đều
phải sẵn sàng tuyên xưng Đức Kitô trước mặt mọi người và bước theo Người trên
con đường Thập giá giữa những cuộc bách hại không bao giờ thiếu vắng trong Giáo
hội” (ibid., 42). Các vị tử đạo cho chúng ta thấy rằng mọi Kitô hữu đều được
kêu gọi làm chứng tá của cuộc sống, ngay cả khi không đến mức độ đổ máu, bằng
cách biến mình thành quà tặng cho Thiên Chúa và cho anh chị em mình, theo gương
Chúa Giêsu.
Chứng tá của các vị tử
đạo thời hiện đại
Đức Thánh Cha kết thúc bài giáo lý bằng cách nhắc lại chứng
tá Kitô giáo hiện diện ở mọi nơi trên thế giới. Ngài nói: Chẳng hạn, tôi đang
nghĩ đến Yemen, một vùng đất đã bị thương tích trong nhiều năm bởi một cuộc chiến
khủng khiếp, một cuộc chiến bị quên lãng, đã và đang gây ra rất nhiều cái chết
và ngày nay vẫn còn khiến nhiều người đau khổ, đặc biệt là trẻ em. Chính tại mảnh
đất này đã có những chứng tá đức tin sáng ngời, chẳng hạn như chứng tá của các
nữ tu Thừa Sai Bác Ái. Ngày nay các chị vẫn hiện diện ở Yemen và giúp đỡ những
người già yếu và người khuyết tật. Một số các nữ tu chịu tử đạo nhưng những nữ
tu khác dù mạng sống gặp nguy hiểm nhưng vẫn tiếp tục ở lại. Các chị chào đón tất
cả mọi người, thuộc bất kỳ tôn giáo nào, bởi vì bác ái và tình huynh đệ không
có biên giới. Vào tháng 7 năm 1998, Sơ Aletta, Sơ Zelia và Sơ Michael đã bị một
kẻ cuồng tín sát hại khi đang trên đường về nhà sau Thánh Lễ, bởi vì các chị là
Kitô hữu. Mới đây hơn, ngay sau khi cuộc xung đột hiện tại mới bùng nổ, vào
tháng 3 năm 2016, Sơ Anselm, Sơ Marguerite, Sơ Reginette và Sơ Judith đã bị giết
cùng với một số giáo dân, những người đã trợ giúp các chị trong công việc bác
ái giúp đỡ những người rốt cùng. Các chị là các vị tử đạo của thời đại chúng
ta. Trong số những giáo dân bị giết này, ngoài những Kitô hữu, còn có những tín
đồ Hồi giáo cùng làm việc với các nữ tu. Chúng ta cảm động khi thấy chứng tá bằng
máu có thể liên kết những người có tín ngưỡng khác nhau như thế nào. Không bao
giờ được giết người nhân danh Thiên Chúa, bởi vì đối với Người, tất cả chúng ta
đều là anh chị em. Nhưng cùng nhau, chúng ta có thể hy sinh mạng sống của mình
cho người khác.
Vì thế, chúng ta hãy cầu nguyện để chúng ta không mệt mỏi
trong việc làm chứng tá cho Tin Mừng ngay cả trong những lúc gian truân. Xin tất
cả các thánh tử đạo trở thành hạt giống hòa bình và hòa giải giữa các dân tộc
cho một thế giới nhân đạo và huynh đệ hơn, khi chúng ta chờ đợi Nước Trời sẽ được
thể hiện cách trọn vẹn, khi Thiên Chúa là tất cả trong mọi người (x. 1 Cr
15,28).
Buổi tiếp kiến kết thúc với kinh Lạy Cha và phép lành Đức
Thánh Cha ban cho các tín hữu.
Nguồn: vaticannews.va/vi
[1] ORIGENS, In Johannem,
II, 210: “Bất cứ ai làm chứng cho sự thật, dù bằng lời nói hay hành động hoặc bằng
cách làm việc theo bất kỳ cách nào có lợi cho sự thật, đều có thể được gọi là
chứng nhân một cách chính đáng. Nhưng tên của chứng nhân (những người tử vì đạo)
theo đúng nghĩa, cộng đoàn các anh em, bị ấn tượng bởi sự dũng cảm của những
người đã chiến đấu cho sự thật hoặc nhân đức cho đến chết, đã có thói quen dành
từ ngữ này cho những người đã làm chứng cho mầu nhiệm của tôn giáo thật bằng việc
đổ máu.”
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
