Hình: Alberto PIZZOLI / AFP
ĐỨC THÁNH CHA
PHANXICÔ:
7 ĐIỀU NÊN TRÁNH TRONG MÙA CHAY
Isabella H. de Carvalho
WHĐ (07.3.2023) - Trong hành trình Mùa Chay, tín hữu Công giáo được mời gọi ăn chay và tránh làm một số điều để chuẩn bị tâm hồn cho việc cử hành mầu nhiệm Chúa Giêsu chiến thắng tội
lỗi và sự chết qua sự Phục
sinh.
Dưới đây là 7 gợi ý rút ra từ những Sứ điệp, diễn văn và bài giảng của Đức
Thánh Cha Phanxicô có thể giúp
chúng ta sống mùa Chay năm nay một cách cụ thể và hữu hiệu hơn.
1. Tránh việc xa lánh Thiên Chúa
Trong bài giảng Thánh lễ Thứ Tư Lễ
Tro năm nay, 22. 02. 2023, Đức Thánh Cha nhắc nhở:
Mùa Chay thực
sự là “thời gian thuận lợi” để trở về với những gì thiết yếu, để trút bỏ tất cả
những gì đè nặng lên chúng ta, để được giao hòa với Thiên Chúa, và để thắp lại
ngọn lửa Thánh Thần ẩn dưới lớp tro tàn bản tính nhân loại yếu đuối của chúng
ta.
Ngài giải thích rằng, “Nghi thức
xức tro bắt đầu cuộc hành trình trở về này” nhắc nhở chúng ta “ai
là Đấng Tạo Hóa và ai là thụ tạo”, để tuyên xưng rằng chỉ có Thiên Chúa là Chúa, để chúng ta cởi bỏ
sự giả vờ “cho mình là tự
đủ” và muốn đặt mình làm
trung tâm. Đây là một cơ hội để “trở
về với sự thật về chính mình và trở về với Chúa và anh chị em
chúng ta”.
2. Tránh sự kiêu ngạo thiêng liêng
Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin Chúa Nhật ngày 23. 10. 2022, Đức Thánh Cha đã cảnh báo chống lại “sự kiêu ngạo thiêng liêng”, là điều khiến chúng ta đặt mình lên trước người khác và lên trước Thiên Chúa. Sự kiêu ngạo này ngăn cản chúng ta hướng tới người khác: “Nơi nào có quá nhiều “cái tôi”, thì ở đó có quá ít Thiên Chúa”
Đức Thánh Cha nhấn mạnh,
Chúng ta có
nguy cơ rơi vào điều này. Nó khiến chúng ta tin rằng mình hoàn hảo và bắt đầu
xét đoán người khác […] Nếu không cẩn trọng, chúng ta tôn
thờ cái tôi của mình
và rũ bỏ Thiên Chúa. Nó là việc chúng ta đang xoay quanh chính mình. Lời cầu
nguyện như này không có sự khiêm nhường.
Để có thể trở nên khiêm tốn hơn, không bao giờ là điều dễ dàng, do đó,
Chúng ta
hãy nhờ lời chuyển cầu của Mẹ Maria Rất Thánh, người tôi tớ khiêm nhường của
Thiên Chúa, Mẹ là hình ảnh sống động về những gì Thiên Chúa mong muốn thực thi
qua việc hạ bệ những ai quyền thế và nâng cao mọi kẻ khiêm nhường.
3. Tránh những nền tảng truyền thông kỹ thuật
số
Với sứ điệp Mùa Chay 2022, Đức Thánh Cha nói rằng thời gian Phụng vụ
này là thời điểm hoàn hảo để chống lại sự cám dỗ của các phương tiện kỹ thuật số,
“thứ làm nghèo đi các mối tương quan của con người”. Ngài khuyến
khích chúng ta nuôi dưỡng “những
cuộc gặp gỡ trực tiếp diện đối
diện đích thực”.
Đây cũng là lời cảnh báo mà Đức Thánh Cha thường đưa ra, chẳng hạn như trong
sứ điệp gửi tới SIGNIS, một
hiệp hội Công giáo quốc tế về truyền thông vào tháng 7. 2022. Một cách cụ thể, cho dù
thừa nhận “phương tiện kỹ thuật số đã có thể dẫn chúng ta đến với nhau như thế nào” qua việc “phổ biến thông tin cơ bản” và
“hiệp nhất toàn bộ gia đình và cộng đoàn giáo hội trong lời cầu nguyện và
thờ phượng”, nhưng Đức Thánh Cha vẫn không quên nhấn mạnh những phương tiện này phải được
sử dụng một cách khôn ngoan:
Việc sử dụng
các phương tiện truyền thông kỹ thuật số, đặc biệt là mạng xã hội, đã đặt ra một
số vấn đề đạo đức nghiêm trọng” và nhiều “trang mạng truyền thông đã trở
thành khu vực độc hại với ngôn từ kích động thù địch và tin tức giả mạo.
4. Tránh sự phân cực và chia rẽ
Thật dễ để bị cuốn vào những
cuộc tranh luận và chia rẽ ảnh hưởng đến xã hội hàng ngày. Tuy nhiên, Đức Thánh
Cha gọi người Công giáo “không
phải một trong hai – hoặc” mà là “cả hai – và, kết hợp những khác biệt”. Trong cuộc phỏng vấn dành cho tạp chí Jesuit America, được
xuất bản vào tháng 11. 2022, Đức
Thánh Cha tuyên bố rõ ràng “Sự phân cực không phải là Công giáo. Một người
Công giáo không thể suy nghĩ ‘ủng hộ hay chống đối’ và giảm thiểu mọi thứ thành sự phân cực”.
Ngài giải thích xa hơn,
Người Công
giáo kết hợp người tốt và người ít tốt hơn. Dân Thiên Chúa là một. Sự phân cực
đến từ não trạng chia rẽ vốn ưu đãi người này và gạt người khác sang một bên.
Người Công giáo luôn nghĩ đến sự hài hòa giữa những sự khác biệt.
5. Tránh vô cảm đối với tha nhân
Đức Thánh Cha khẳng định
rõ trong Sứ điệp Mùa Chay 2015,
Vô cảm đối
với tha nhân và với Thiên Chúa cũng là một cám dỗ thực sự đối với các Kitô hữu
chúng ta. Vì thế, hằng năm vào Mùa Chay chúng ta cần nghe lại lời các ngôn sứ
lên tiếng thức tỉnh lương tâm chúng ta.
Việc quan tâm đến những người bị bỏ rơi, bị gạt ra bên lề, và đau khổ trong xã hội là điểm cốt yếu trong triều đại giáo hoàng
của Đức giáo hoàng Phanxicô. Ngài thường
lên án “văn hóa vứt bỏ” và kêu gọi đề cao phẩm giá của mỗi con người. một lần nữa, ngài nhắc nhở:
Mùa Chay là
thời gian thuận tiện để bày tỏ mối quan tâm này đối với người khác, qua những dấu
chỉ –tuy bé nhỏ nhưng cụ thể– nói lên rằng chúng ta thuộc về một gia đình nhân
loại duy nhất.
6. Tránh xa những tiếng ồn không cần thiết
Qua hàng loạt bài giáo lý về Thánh Giuse trong
các buổi Tiếp Kiến Chung, vào ngày 15. 12. 2021, Đức Thánh
Cha nhấn mạnh tầm quan trọng của sự thinh lặng,
Ngài giải thích tại sao các sách Tin
Mừng không tường thuật bất cứ một lời
nào của thánh nhân, “Qua sự
thinh lặng của mình, thánh Giuse mời gọi chúng ta hãy dành chỗ cho sự Hiện diện
của Ngôi Lời đã mặc lấy xác phàm, cho Chúa Giêsu".
Đức Thánh Cha nhận ra rằng sự thinh lặng khiến nhiều người “sợ hãi”, vì nó buộc
người ta phải hướng nội. Tuy nhiên, ngài cho thấy, “trau dồi thinh lặng” là “để cho Chúa Thánh Thần có cơ hội tái tạo
chúng ta, an ủi và sửa dạy chúng ta”.
Trong bài diễn văn mới đây, ngày 20. 01. 2023, trước các vị phụ trách Phụng vụ của giáo phận,
Đức Thánh Cha cũng giải thích rằng sự thinh lặng trong Thánh lễ là đặc biệt
quan trọng. Vì sự thinh lặng này “giúp chúng ta chuẩn bị cho mầu nhiệm” Thánh Thể. Ngoài ra, Đức Thánh Cha cũng là người rất có lòng yêu mến Đức Mẹ Thinh lặng.
7. Tránh xa thái độ tự yêu mình, coi mình là nạn nhân, và bi quan
Trong bài giảng Lễ Hiện Xuống năm
2020, Đức Thánh Cha xác định “ba kẻ thù chính” ngăn cản chúng ta đón nhận hồng ân của Chúa Thánh Thần tràn ngập
tâm hồn chúng ta: đó là thái độ “tự
yêu mình (narcisismo), thái độ coi mình là nạn nhân (vittimismo) và
thái độ bi quan (pessimismo)”.
Đức Thánh Cha minh họa,
Thái độ tự
yêu mình làm cho ta tôn thờ chính mình, chỉ hài lòng về những thành đạt và lợi
lộc của mình. […] Thái độ coi mình nạn nhân, hằng ngày than
trách người khác. Than
trách rằng không ai hiểu mình và
không cảm thấy điều mình cảm nhận. […] Người bi quan bất mãn với thế giới, nhưng
tiếp tục bất động, không làm gì, và nghĩ rằng: “Hiến thân có ích gì đâu”.
Thuốc giải độc đối với những kẻ
thù này là cầu nguyện. Chúng ta hãy khiêm tốn nài xin
Chúa Thánh
Thần, Đấng là ký ức của Thiên
Chúa, khơi dậy trong chúng ta ký ức về hồng ân đã nhận lãnh. Xin Chúa giải
thoát chúng ta khỏi sự tê liệt vì ích kỷ và khơi lên trong chúng ta ước muốn phục
vụ, làm điều thiện.
Nt. Anna Ngọc Diệp,
OP
Dòng Đa Minh Thánh Tâm
Chuyển ngữ từ: aleteia.org (02. 3. 2023)
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
