ĐỨC
GIÁM MỤC BONNAR:
TẦM NHÌN CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ VỀ NIỀM VUI TIN MỪNG LÀ CHÌA KHÓA ĐỂ HIỂU
‘FIDUCIA SUPPLICANS’
Đức Giám mục David Bonnar
WGPSG (16.01.2024)
– Vào ngày 9 tháng 11 năm 2020, tôi nhận được một cuộc điện thoại thay đổi
cuộc đời. Ngày hôm đó, sứ thần tòa thánh cho tôi biết rằng Đức Thánh Cha
Phanxicô đã bổ nhiệm tôi làm giám mục thứ sáu của Youngstown, Ohio (Mỹ). Ý thức
được sự yếu đuối và bất xứng của mình, tôi chấp nhận trách nhiệm này với lòng
khiêm tốn và tín thác. Khi thông báo được chính thức đưa ra một tuần sau đó,
tôi bắt đầu những chuẩn bị cần thiết để rời giáo phận quê hương của mình và chuẩn
bị cho chương mới này trong cuộc đời mình.
Một trong những việc
làm đầu tiên là sắp xếp một khóa tĩnh tâm theo giáo luật kéo dài năm ngày để
chuẩn bị cho tôi đón nhận cuộc sống và mục vụ mới này. Tôi đã liên hệ với các
giám mục mà tôi đã biết từ giáo phận quê hương của mình, một số người đang phục
vụ ở các khu vực khác, và nhờ các vị ấy cung cấp các bài đọc thiêng liêng cho
khóa tĩnh tâm. Tất cả các giám mục đều đưa ra những lời khuyên tuyệt vời để
giúp tôi bắt đầu quá trình chuyển đổi từ linh mục giáo xứ sang giám mục giáo phận.
Một trong các giám mục đã viết thư lại cho tôi và nói đơn giản: “Dave, chỉ cần
đọc và cầu nguyện về ‘Niềm vui Tin Mừng’, và đó là tất cả những gì cha cần.”
Lời khuyên đọc tông huấn
quan trọng của Đức Thánh Cha Phanxicô từ năm 2013 đã không chỉ trở thành một
món quà mà tôi bắt đầu khám phá trong khóa tĩnh tâm mà còn thực sự là một lộ
trình cho sứ vụ giám mục của tôi tại giáo phận. Tôi đã cố gắng bằng nhiều cách
chia sẻ món quà này với các giáo sĩ, tu sĩ và tín hữu trong giáo phận mình.
Khi Bộ Giáo lý Đức tin
ban hành “Fiducia Supplicans”, một “Tuyên ngôn về ý nghĩa mục vụ của các lời
chúc lành,” vào ngày 18 tháng 12 năm 2023, tôi—cũng như nhiều giám mục anh em của
tôi—đã nhận được một loạt câu hỏi từ các phương tiện truyền thông, các thành
viên giáo sĩ và tín hữu đang tìm kiếm sự hiểu biết và hướng dẫn về thông tin
này, vốn cho phép các linh mục ban chúc lành mục vụ cho các cặp đồng giới.
Nhiều tài khoản truyền
thông ngay lập tức mô tả tài liệu này là một “sự thay đổi” hoặc “sự chuyển dịch”
trong giáo huấn của giáo hội. Trong một thông
báo được đưa ra cùng ngày Tuyên ngôn được công bố, Hội đồng Giám mục
Hoa Kỳ lưu ý rằng có sự khác biệt giữa “một chúc lành phụng vụ,” giống như một
chúc lành được ban trong Thánh lễ Hôn phối, và một “chúc lành mục vụ”, mà bất cứ
ai tìm kiếm ân sủng của Thiên Chúa đều có thể yêu cầu. Thông báo nói rõ rằng
tài liệu mới không hề thay đổi giáo huấn của Giáo hội về hôn nhân nhưng khuyến
khích các linh mục đồng hành cùng người khác trên hành trình của họ.
Trong phần trình bày
Tuyên ngôn, Bộ lưu ý thực tế này khi nói: “Như trong câu trả lời đã được đề cập
của Đức Thánh Cha đối với các nghi vấn của hai Hồng y, Tuyên ngôn này vẫn vững
chắc trên giáo lý truyền thống của Giáo hội về hôn nhân, không cho phép bất kỳ
loại nghi thức phụng vụ hoặc chúc lành nào tương tự như một nghi thức phụng vụ
có thể dẫn đến nhầm lẫn”. Fiducia Supplicans đưa ra một suy tư
thần học qua lăng kính “tầm nhìn mục vụ” của Đức Thánh Cha. Ghi chú này về tầm
nhìn mục vụ của Đức Thánh Cha rất quan trọng đối với sự hiểu biết của chúng ta
về Tuyên ngôn mới này.
Tầm nhìn mục vụ của
Đức Thánh Cha Phanxicô
Một cuộc sống không có
tầm nhìn rõ ràng có thể trở thành một vấn đề. Sự lãnh đạo thành công cũng không
thể tồn tại một cách hiệu quả nếu không có tầm nhìn. Là vị giáo hoàng đầu tiên
đến từ Nam Mỹ, Đức Thánh Cha Phanxicô đã mang đến Rome một tầm nhìn hoàn toàn mới,
bắt nguồn từ niềm vui Tin Mừng. Tầm nhìn này lần đầu tiên được biểu lộ trong mật
nghị giáo hoàng, khi Đức Hồng y Jorge Bergoglio được cho là đã có một chút thời
gian để phát biểu trước các cử tri và nhắc đến Khải huyền 3,20, trong đó Chúa
Giêsu đang gõ cửa: “Này đây Ta đứng trước cửa và gõ. Ai nghe tiếng Ta và mở cửa,
thì Ta sẽ vào nhà người ấy, sẽ dùng bữa với người ấy, và người ấy sẽ dùng bữa với
Ta.”
Đức Hồng y đến từ
Argentina cho rằng Chúa Giêsu gõ cửa không phải với mục đích bước vào mà đúng
hơn là mời gọi Giáo hội cùng Ngài bước ra thế giới – đặc biệt nhất là đến các
vùng ngoại biên, để ôm lấy người nghèo, người dễ bị tổn thương và những người cảm
thấy không được yêu thương. Tầm nhìn của Đức Thánh Cha rút ra từ lời mời gọi
đón nhận tất cả dân Chúa, không chỉ những người nghèo và cô lập, trẻ mồ côi và
góa bụa, bị tù đày và bệnh tật, mà còn cả những người đồng tính nam và đồng
tính nữ.
Tầm nhìn mục vụ này về
việc vượt ra khỏi cánh cửa của giáo hội và lãnh thổ nhất định của một giáo xứ
được phác họa trong “Niềm vui Tin Mừng” của Đức Thánh Cha Phanxicô, tài liệu đặc
trưng của ngài, trong đó tầm nhìn của ngài trở thành một sứ mệnh. Điều đáng chú
ý ở đây là ngay từ đầu, Đức Thánh Cha đã khẳng định rằng “Niềm vui Tin Mừng”
dành cho tất cả mọi người, không có sự phân biệt đối xử. Đức Thánh Cha Phanxicô
mời gọi “mọi Kitô hữu ở khắp nơi, ngay lúc này, đi vào một cuộc gặp gỡ cá vị và
mới mẻ với Đức Giêsu Kitô, hay ít là mở lòng ra để cho Chúa Giêsu gặp gỡ mình;
tôi xin tất cả anh chị em không ngừng làm điều này mỗi ngày.” (Evangelii
Gaudium, số 3).
Mỗi cuộc gặp gỡ với
Chúa Giêsu cũng chứa đựng niềm mong đợi được tăng trưởng, vì tất cả chúng ta đều
là những người hành hương. Đức Giáo hoàng Phanxicô nói: “Tuy nhiên chúng ta phải
lưu ý rằng, chúng ta không ngừng được mời gọi tăng trưởng. Mỗi nhóm văn hoá và
xã hội cần được thanh tẩy và lớn lên.” (Evangelii Gaudium, số 69). Ý tưởng
về sự phát triển này được tôi ghi nhớ qua lời nói của một đồng nghiệp cũ mà tôi
từng làm việc cùng trong một giáo xứ. Cô ấy thường nói trong các buổi họp chuẩn
bị bí tích với phụ huynh và các ứng viên rằng: “Người ta không thể sống cuộc sống
trưởng thành với đức tin lớp tám.” Đức Thánh Cha muốn nói rằng chúng ta không
thể sống một đời sống Kitô giáo trọn vẹn bằng cách ở trong thế giới nhỏ bé của
sự tự cho mình là đúng và đầy thành kiến. Chúng ta cũng không thể trở thành nạn
nhân của một “Hội Thánh qui vào chính mình” không lành mạnh. Chúng ta phải đi
ra các vùng ngoại biên để loan báo niềm vui Tin Mừng và luôn cởi mở với sự phát
triển, điều này thường thể hiện qua sự hoán cải.
Ngay cả linh mục cũng
không được miễn khỏi việc hằng ngày theo đuổi sự thay đổi tâm hồn cá nhân. Đức
Thánh Cha Phanxicô cảm nhận sâu sắc về điểm này đến nỗi ngài đã nhắc lại thông
điệp của Thánh Gioan Phaolô II trong “Niềm vui Tin Mừng”. “Cũng vì lý do này,
“linh mục—như mọi thành viên khác của Hội Thánh—phải lớn lên trong sự ý thức rằng
bản thân họ luôn luôn cần được loan báo Tin Mừng.” (Evangelii Gaudium, số
164).
Đồng hành chân
thành
Đức Thánh Cha Phanxicô
đang kéo chúng ta ra khỏi sự tự mãn để trở thành một phần của một giáo hội năng
động đang phát triển bằng cách mở rộng chính mình cho người khác, đặc biệt là
những người đang cần giúp đỡ nhất. Nhưng sự mở rộng này không chỉ là một sự tiếp
cận đơn giản “một lần là xong” mà là một vòng tay yêu thương có chủ ý và cam kết
được gọi là “đồng hành”.
Việc đồng hành có thể
được mô tả dưới dạng cái nhìn có chủ ý hoặc cái nhìn hướng vào người khác. Đức
Thánh Cha Phanxicô mô tả cái nhìn này như sau: “Trong một nền văn hoá đầy nghịch
lý giữa sự đau khổ vì không được ai biết đến và đồng thời bị ám ảnh vì các tình
tiết trong cuộc đời của những người khác khiến chúng ta rơi vào thái độ tò mò bệnh
hoạn và đáng xấu hổ, Hội Thánh phải nhìn người khác bằng đôi mắt thân tình và
thiện cảm hơn” (Evangelii Gaudium, số 169). Trong cái nhìn này,
chúng ta cần vượt qua cơn cám dỗ chỉ chăm chăm nhìn vào chính mình và khao khát
mỗi ngày được nhìn thấy những người trong chúng ta đang cần giúp đỡ. Như giám đốc
chủng viện của tôi đã từng nói: “Nhu cầu của giáo hội luôn lớn hơn nhu cầu của
chúng ta”.
Mặt khác, Đức Thánh
Cha khẳng định rằng việc đồng hành cũng là sự hiện diện có chủ ý. “Trong thế giới
chúng ta, các mục tử có chức thánh và các nhà hoạt động mục vụ khác có thể hiện
thực hoá hương thơm sự gần gũi và cái nhìn thân mật của Đức Kitô. Hội Thánh sẽ
phải dẫn đưa mọi người—linh mục, tu sĩ, và giáo dân—vào trong “nghệ thuật đồng
hành” này, nó dạy chúng ta biết cởi dép khi đứng trên nền đất thánh thiêng của
người khác (xem Xh 3:5). (Evangelii Gaudium, số 169). Việc thực
hành đồng hành nhất thiết phải bao gồm sự tôn trọng có chủ ý. Từ “tôn trọng” xuất
phát từ một từ Latin có nghĩa là “nhìn lại”. Là môn đệ, chúng ta được kêu gọi
không chỉ nhìn lại mà còn thực hiện điều đó với sự tôn kính.
Việc đồng hành thực sự
thừa nhận mầu nhiệm của con người mà không đưa ra những phán xét thiếu sót. Đức
Giáo Hoàng Phanxicô nói điều này rất hay: “Ai đồng hành với người khác cần hiểu
rằng mỗi tình huống của một cá nhân trước mặt Chúa và đời sống trong ân sủng của
họ là những mầu nhiệm mà không một ai có thể hiểu đầy đủ từ bên ngoài.” (Evangelii
Gaudium, số 172).
Tín thác vào Chúa
Thánh Thần
Tầm nhìn Niềm
vui Tin Mừng bắt nguồn từ lòng bác ái mục vụ, có thể được thể hiện bằng
nhiều cách, trong đó ít nhất là một chúc lành mục vụ cho các cặp đồng tính có
thể đưa Chúa Kitô đến gần hơn, đồng thời, bắt đầu một cuộc hành trình đồng hành
và mời gọi mà không phán xét, chấp thuận, hợp pháp hóa hay xác nhận cuộc sống của
họ – vì chỉ có Thiên Chúa mới là thẩm phán. Những hoạt động bác ái như vậy là dấu
hiệu và nghĩa vụ của những người môn đệ chân chính.
Nhưng đức bác ái có thể
bị mất đi vì tội lỗi. Fiducia Supplicans thừa nhận thực tế
này. “Chính xác, về vấn đề này, Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi chúng ta đừng
“đánh mất đức ái mục tử vốn phải ngang qua mọi quyết định và thái độ của chúng
ta” và tránh “tự coi mình là những thẩm phán chỉ từ chối, bác bỏ, loại trừ”,
tài liệu nêu rõ (Fiducia supplicans, số 13). Điều Đức Thánh Cha Phanxicô
yêu cầu chúng ta trở thành những môn đệ truyền giáo luôn đồng hành, lắng nghe
và mời gọi trong tinh thần bác ái Kitô giáo.
Khi còn là linh mục
giáo xứ, tôi thường nói với các linh mục trẻ và chủng sinh được bổ nhiệm cùng
tôi rằng chúng ta không thể chọn lọc trong mục vụ của mình. Chắc chắn chúng ta
không thể chọn lọc người mà chúng ta chia sẻ niềm vui Tin Mừng, bởi vì không ai
bị tước đoạt niềm vui này. Tôi nghĩ Đức Thánh Cha Phanxicô đang nói điều gì đó
tương tự trong Niềm vui Tin Mừng khi ngài nói rõ rằng chúng ta
không thể tự nhốt mình hoặc giới hạn mọi người ngoài tầm với của chúng ta:
Nếu chúng ta muốn chia
sẻ đời mình với người khác và quảng đại trao ban, chúng ta cũng phải nhận ra rằng
mọi người xứng đáng với sự trao ban của chúng ta. Không phải vì dáng dấp nơi
thân hình của họ, những khả năng của họ, ngôn ngữ của họ, cách suy nghĩ của họ,
hay bất cứ sự thoả mãn nào mà chúng ta có thể nhận được, nhưng vì họ là công
trình của Thiên Chúa, là tạo vật của Thiên Chúa. (Evangelii Gaudium, số
274).
Thời điểm này – việc
các cặp đồng giới xin phép chúc lành mục vụ và cho phép ban phép lành mục vụ –
không nhất thiết phải là một trở ngại cho sự hiệp nhất của chúng ta. Nó có thể
là một cơ hội. Đây không phải là lúc đóng cửa mà là mở chúng ra, luôn ý thức được
vai trò đặc biệt của chúng ta là môn đệ. Chúng ta không phải là Thiên Chúa, vị
thẩm phán công bằng. Chúng ta chỉ là những người hành hương trên đường, đang
trong hành trình, những bình đất nung, vỡ vụn và luôn được chúc phúc nhờ lòng
thương xót của Chúa Thánh Thần. Chúng ta không thể bỏ qua sự khiêm nhường của
Thánh Phaolô, người đã nói: “Nhưng tôi có là gì, cũng là nhờ ơn Thiên Chúa, và
ơn Người ban cho tôi đã không vô hiệu; trái lại, tôi đã làm việc nhiều hơn tất
cả những vị khác, nhưng không phải tôi, mà là ơn Thiên Chúa cùng với tôi.” (1
Cr 15,10).
Tuyên ngôn của Bộ Giáo
lý Đức tin cho chúng ta thấy một thời điểm để đưa Chúa Kitô đến gần hơn với những
người đang cần giúp đỡ. “Việc cầu xin lời chúc lành thể hiện và nuôi dưỡng sự mở
ra cho sự siêu việt, lòng đạo đức, sự gần gũi với Thiên Chúa trong hàng ngàn
hoàn cảnh cụ thể của cuộc sống, và điều đó không phải là không quan trọng trong
thế giới chúng ta đang sống. Đó là một hạt giống của Chúa Thánh Thần cần được
nuôi dưỡng và không bị cản trở (Fiducia supplicans, số 33). Với tư cách
là một giáo hội, chúng ta cần tiếp tục khuyến khích sự gần gũi với Thiên Chúa
và cầu nguyện: “Lạy Chúa Thánh Thần, xin hãy đến!”
Hơn 2.000 năm trước,
chính Chúa Thánh Thần đã trao quyền cho các tông đồ bước ra khỏi cánh cửa khóa
kín của căn phòng trên lầu và thực hành đời sống đức tin để loan báo niềm vui
Tin Mừng. Chính cũng Thánh Thần ấy đã truyền đức tin đó qua các thế hệ. Và
chính Chúa Thánh Thần 10 năm trước đã đưa một tu sĩ Dòng Tên người Argentina đến
Vatican để làm đại diện của Chúa Kitô - với một tầm nhìn mục vụ có chủ ý về sự
gặp gỡ, niềm vui, sự tăng trưởng, sự đồng hành, lòng thương xót, bác ái và niềm
tin tưởng vững chắc vào Chúa Thánh Thần mà bây giờ là nhiệm vụ của chúng ta.
Một trong những phần
tôi yêu thích nhất trong Niềm vui Tin Mừng là đoạn trong đó Đức
Thánh Cha Phanxicô làm chứng về quyền năng của Chúa Thánh Thần, điều mà tôi tin
là nguồn gốc của tầm nhìn mục vụ của Ngài dành cho chúng ta: “Nhưng không có sự
tự do nào lớn hơn là để mình được Chúa Thánh Thần hướng dẫn, không tìm cách vạch
kế hoạch và kiểm soát mọi sự từng chi tiết, trái lại để cho Người soi sáng, hướng
dẫn và điều khiển chúng ta, dẫn đưa chúng ta đi đâu tuỳ theo ý Người. Chúa
Thánh Thần biết rõ cái gì cần ở đâu và lúc nào.” (Evangelii Gaudium, số
280).
Tôi tạ ơn Chúa mỗi
ngày vì sự khôn ngoan của vị giám mục đề nghị cách đây ba năm về việc tĩnh tâm
giám mục của tôi đã trở thành một món quà mà tôi tiếp tục mở ra và chia sẻ mỗi
ngày. Tôi không nghi ngờ gì rằng đây là hoa trái của Chúa Thánh Thần. Nhưng nó
còn hơn cả một món quà. Đó là một tầm nhìn mà bây giờ là sứ mệnh của chúng ta với
tư cách là môn đệ.
Bạn có nghe thấy tiếng
gõ cửa đó không? Đó là Chúa Giêsu mời gọi chúng ta đi ra các vùng ngoại biên và
loan báo niềm vui Tin Mừng mà không phân biệt đối xử trong tinh thần đồng hành
đích thực, lắng nghe, mời gọi và yêu thương mà không phán xét hay chấp thuận,
luôn tôn kính sự khôn ngoan và ân sủng của Chúa Thánh Thần.
(theo AMERICA
MAGAZINE)
Nguồn: tgpsaigon.net
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
