CHÀO MỪNG BẠN ĐẾN VỚI TRANG WEB TRUYỀN THÔNG GIÁO XỨ THÁNH TÂM      (website đang được phát triển - eMail: GXThanhTamHN@gmail.com) ĐHY Pizzaballa: “Tôi quặn đau vì tất cả hận thù mà tình hình này đang tạo ra” Đức Hồng y Pierbattista Pizzaballa, Thượng phụ Công giáo Latinh Giêrusalem, đã quyết định hủy chuyến viếng thăm Năm Thánh tại đền thánh Đức Mẹ Motta di Livenza (Ý) để ở lại cùng giáo phận trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại Thánh Địa, đặc biệt là ở Gaza. Trả lời phỏng vấn, ngài cho biết: “Trong lương tâm, tôi không thể rời bỏ giáo phận. Dân chúng cần biết rằng tôi hiện diện bên họ”. Đọc tất cả   Đức Thánh Cha Lêô XIV kêu gọi thoát khỏi tình trạng phân cực và là người kiến tạo những nhịp cầu Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên của Đức Thánh Cha Lêô XIV, ngài đã thẳng thắn trả lời những câu hỏi về nhiều vấn đề cấp bách của thế giới và Giáo hội. Cuộc trò chuyện của ngài với nhà báo Elise Ann Allen của Crux, được công bố trong cuốn sách tiểu sử Lêô XIV: “Công dân của thế giới, Nhà truyền giáo của thế kỷ XXI”, như một lời khẳng định về cam kết của ngài đối với việc bắc những nhịp cầu đối thoại và vượt qua sự phân cực để cùng nhau xây dựng tương lai Giáo hội và thế giới. Đọc tất cả   Tòa Thánh kêu gọi bảo vệ phẩm giá và quyền lợi của người cao tuổi Ngày 17/9 vừa qua, tại phiên họp thường kỳ lần thứ 60 của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, Đức Tổng Giám mục Ettore Balestrero, Quan sát viên Thường trực của Tòa Thánh, nhấn mạnh rằng phẩm giá của con người không suy giảm theo tuổi tác, đồng thời kêu gọi thúc đẩy tình liên đới giữa các thế hệ, tăng cường hỗ trợ gia đình và bảo vệ quyền lao động cho người cao tuổi. Đọc tất cả   Tân Phúc Âm hóa trong thời đại kỹ thuật số: Hướng tới sự hiện diện tròn đầy Trong bối cảnh thời đại kỹ thuật số, Giáo hội Công giáo đã khởi xướng công cuộc Tân Phúc Âm hóa để thích nghi với những thay đổi xã hội sâu rộng. Tân Phúc Âm hóa đòi hỏi sự dấn thân tích cực và sự sáng tạo đầy ý thức, nhằm biến công nghệ thành một công cụ hiệu quả để làm cho thế giới ảo thành nơi con người có thể tìm thấy ý nghĩa và tình yêu thương, đồng thời duy trì sự tương tác chân thực giữa con người với nhau và với Thiên Chúa. Đọc tất cả   Trung Quốc ban hành quy tắc cấm các linh mục và các chức sắc tôn giáo khác giảng dạy trên internet Một “Bộ quy tắc ứng xử trên Internet” dành cho các linh mục và các chức sắc của các tôn giáo khác mới được ban hành tại Bắc Kinh, trong đó cấm họ tổ chức các hoạt động truyền đạo trực tuyến, giáo dục cho trẻ em trên mạng, hoặc gây quỹ. Quy tắc mới này áp dụng cho cả người Trung Quốc và các tu sĩ nước ngoài khi họ hoạt động trực tuyến trên lãnh thổ Trung Quốc. Đọc tất cả   Hàng trăm nhà thờ bị tấn công mỗi tháng tại Nigeria Một báo cáo mới từ Tổ chức Quốc tế về Xã hội Dân sự và Pháp quyền Intersociety đã tiết lộ rằng, kể từ năm 2009, mỗi tháng, có tới 100 nhà thờ tại Nigeria bị tấn công bởi các nhóm thánh chiến Hồi giáo, với hơn 125.000 tín hữu Kitô giáo đã bị sát hại. Đứng trước mối lo ngại về sự tồn vong của đức tin tại quốc gia này, một thượng nghị sĩ Hoa Kỳ đã đề xuất Đạo luật nhằm trừng phạt các quan chức Nigeria liên quan đến các cuộc tấn công. Đọc tất cả   Tòa Thánh: Ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân là một mệnh lệnh luân lý Tòa Thánh một lần nữa khẳng định lập trường mạnh mẽ chống lại sự phổ biến vũ khí hạt nhân, coi đây là “một mệnh lệnh luân lý”. Lời khẳng định được Đức ông Daniel Pacho, Thứ trưởng Ngoại giao Tòa Thánh đặc trách các vấn đề đa phương, đưa ra trong bài phát biểu tại Hội nghị toàn thể lần thứ 69 của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) ở Vienna. Đọc tất cả   Tòa Thánh: Tôn trọng Luật nhân đạo quốc tế là trách nhiệm đối với toàn thể nhân loại Phát biểu tại Hội nghị lần thứ 13 các Quốc gia thành viên Công ước cấm bom chùm, Đức Tổng Giám mục Ettore Balestrero, Quan sát viên thường trực của Tòa Thánh tại Liên Hiệp Quốc và các tổ chức quốc tế ở Genève, nhấn mạnh: “Tuân thủ và tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm luật nhân đạo quốc tế, không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối. Trái lại, đó là một hình thức trách nhiệm cao quý đối với toàn thể nhân loại”. Đọc tất cả   ĐHY Grech: Giai đoạn thứ ba của tiến trình Thượng Hội đồng là bước tiến cho Giáo hội Trong dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Thượng Hội đồng Giám mục, Đức Hồng y Mario Grech, Tổng Thư ký Thượng Hội đồng, đã đưa ra tuyên bố khẳng định rằng giai đoạn thứ ba của tiến trình hiệp hành “phải trở thành một bước tiến mới trong kinh nghiệm và trong sự hiểu biết về tính hiệp hành của Giáo hội”. Đọc tất cả   Đức Thánh Cha nói với các tu sĩ: Vâng phục là một trường học của tự do trong tình yêu Ngày 18/9, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tiếp các tham dự viên của Tổng hội và các kỳ họp của bốn Hội dòng: Dòng Thừa Sai Máu Châu Báu, Hội dòng Marist, Dòng Phanxicô Đức Mẹ Vô nhiễm và Dòng Nữ tu Ursuline Đức Mẹ Vô nhiễm. Ngài nhắn nhủ họ rằng đời sống chung, vâng phục và đọc các dấu chỉ thời đại là kho tàng của đời sống thánh hiến. Đọc tất cả  

Giáo Hội Việt Nam

Di sản của Đức Bênêđictô XVI: Thần học từ trong Logos

09/01/2023 - 32


DI SẢN CỦA ĐỨC BÊNÊĐICTÔ XVI:
THẦN HỌC TỪ TRONG LOGOS

Roland Millare

WGPQN (08.01.2023) - Vào thời các giáo phụ, phục vụ Giáo Hội như là một nhà trí thức và đáp lại ơn gọi nên thánh không loại trừ lẫn nhau. Tu sĩ ẩn tu Evagrius (khoảng 346–399) khuyên chúng ta rằng “Nhà thần học, hãy cầu nguyện”. Trải qua dòng thời gian, vừa là trí thức vừa là thánh, đó là tiêu chuẩn của những người như Thánh Tôma Aquinô, Thánh Bônaventura, Thánh Têrêsa Bênêđicta Thánh Giá và Thánh Gioan Phaolô II.

Trong các bài viết và chứng tá cuộc đời mình, Đức Bênêđíctô XVI đã chứng minh cách chúng ta nên đáp lại lời khuyến khích của nhà thần học người Thụy Sĩ, Hans Urs von Balthasar, rằng hãy bắt đầu và kết thúc thần học của chúng ta “bằng cách quỳ gối”. Nói cách khác, ơn gọi hàn lâm và ơn gọi nên thánh không bao giờ loại trừ lẫn nhau.

Trong các suy tư của mình về lịch sử và sự phát triển thần học trong lịch sử Giáo Hội, Đức Bênêđictô XVI phân biệt hai phương pháp thần học khác nhau: thần học kinh viện và thần học đan tu (scholastic and monastic theology).

Thần học đan tu, hẳn nhiên được các tu sĩ (cụ thể là viện phụ) đại diện, chủ yếu dành riêng để gây cảm hứng và nuôi dưỡng hoạch định yêu thương của Thiên Chúa. Trong khi đó, thần học kinh viện quan tâm chứng minh mối liên hệ mật thiết giữa đức tin và lý trí. Các nhà thần học kinh viện quan tâm đến việc giải thích có hệ thống về tính hữu lý của đức tin và sự thống nhất của mặc khải Thiên Chúa.

Hiện nay và bất cứ lúc nào khác, Kitô giáo được kỳ vọng hiến dâng cho thế giới một lý lẽ cho niềm hy vọng của mình (1 Pr 3, 15)[1]. Tất cả mọi tín hữu phải có thể đưa ra một lý lẽ hay lời biện hộ (apo-logia) cho niềm hy vọng của mình trước bất kỳ ai hỏi về nó trên thế giới này. Thần học đan tu hoặc thần học kinh viện của thời Trung cổ không hoàn toàn có thể tự mình xâm nhập vào những tâm hồn chai cứng của con người hiện đại.

Nhà thần học trong thế giới hiện đại phải thấm nhuần cả hai phương pháp này trong nghiên cứu, cầu nguyện, đức tin và chiêm niệm. Nếu nhà thần học muốn khiến cho logos trở nên hữu lý thì phải đâm rễ sâu trong đời sống được nuôi dưỡng đều đặn bởi Logos Nhập thể qua việc đọc Kinh Thánh có cầu nguyện, cầu nguyện liên lỉ và cử hành phụng vụ.

Về chân lý, chúng ta đối diện với hai con đường khác nhau: chân lý (logos) mà chúng ta đã nhận được và chân lý mà chúng ta đã hình thành cho chính mình. Trong khi làm việc, Ratzinger đã nêu bật nhãn quan của Giambattista Vico (1668-1774)[2], người đã phân biệt chân lý được tạo cho riêng mình (verum quia factum) với chân lý có trước chân lý chúng ta tự tạo ra (verum est ens). Những lựa chọn này đã dẫn đưa Ratzinger chấp nhận luận điểm của Romano Guardini: ưu thế của logos trên ethos.

Mối đe dọa rõ ràng của thời hậu hiện đại là xã hội đã lựa chọn rằng chân lý chỉ là sản phẩm của những nỗ lực riêng mình. Chân lý trở thành đối tượng cho tính thất thường của một cá nhân độc lập hoặc ý muốn của đám đông. Thẩm phán Anthony Kennedy[3], đã trở thành phát ngôn viên cho não trạng này trong vụ án Planned Parenthood v. Casey (1992): “Trái tim của tự do là quyền định nghĩa quan niệm của riêng mình về hiện hữu, về ý nghĩa, về vũ trụ, và về mầu nhiệm của đời sống nhân sinh”. Logos thành ra ở dưới ethos qua chủ nghĩa tự do và mọi hình thức của triết học duy vật.

Điệp khúc lan truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng cho rằng đóng góp của Đức Bênêđictô XVI là sự thoái vị ngôi giáo hoàng của ngài. Song lịch sử chứng minh rằng ngài nhắc nhở Giáo Hội cách mà chúng ta có thể tham gia hiệu quả vào thế giới hiện đại – đặc biệt là Nhà nước hiện đại – với sứ điệp chắc chắn rằng lý trí, luật tự nhiên, logos – cùng với xác quyết của đức tin – có thể đạt đến tầm cao hơn quan niệm hẹp hòi của người hiện đại về lý trí. Như James V. Schall, S.J., đã viết, Đức Bênêđictô XVI đã đặt nền cho một thần học Kitô giáo thật sự về chính trị hay triết học chính trị.

Trong các diễn văn tại Đại học Regensburg, Bundestag (Quốc hội Liên bang Đức), Điện Westminster ở Anh, và một bài diễn văn mà ngài bị chặn lại tại Đại học La Sapienza ở Rôma, Đức Bênêđictô XVI giải thích cho những người muốn nghe và muốn đọc rằng xã hội chỉ có thể phát triển đầy đủ với sự thực hiện tự do đức tin và lý trí, song đôi nhau.

Đức Bênêđictô XVI diễn tả thần học của riêng mình là “chưa hoàn tất” hay “rời rạc,” song khi chúng ta tiếp tục đào sâu những kho tàng trong các sách của ngài viết, những bài báo, bài giảng, diễn văn, chúng ta khám phá ra một thần học phong phú ăn sâu trong Lời Chúa đã được mạc khải trong Kinh Thánh và Thánh Truyền cũng như được các Giáo phụ giải thích cách trung thành, đặc biệt là Thánh Augustinô.

Trong khi nhiều phân đoạn khác nhau trong bản giao hưởng thần học của mình vẫn chưa hoàn tất, ngài đã phát triển các đường nét của một phương pháp thần học tái nhấn mạnh đến sự thống nhất giữa đức tin và lý trí, giữa Đông và Tây, Kinh Thánh và Thánh Truyền, cổ xưa và hiện đại, và nhiều hơn thế nữa. Ngài đã phát triển một thần học mở hoàn toàn để có thể đi vào cuộc “dia-logos” (đối thoại) với người khác.

Đức Bênêđictô XVI cũng để lại cho Giáo Hội thần học truyền giáo mới có khả năng đạt tới nhân loại hiện đại qua đức tin và lý trí. Mô tả của Đức Bênêđictô XVI về thần học đan tu là mô tả thích hợp cho tiếp cận thần học của chính riêng ngài:

Đức tin và lý trí, khi đối thoại nhau, đều rung lên niềm vui khi cả hai được gợi hứng bởi sự tìm kiếm mối kết hợp thân mật với Thiên Chúa. Khi tình yêu thúc đẩy chiều kích cầu nguyện của thần học, thì kiến thức thủ đắc được qua lý trí sẽ mở rộng ra. Chân lý được tìm kiếm với sự khiêm nhượng thì sẽ được lãnh nhận với sự ngạc nhiên và lòng biết ơn: tóm lại, kiến thức chỉ lớn lên khi ta yêu chân lý. Tình yêu thành trí thông minh và sự khôn ngoan thần học đích thực của tâm hồn, điều sẽ hướng dẫn và nâng đỡ đức tin cũng như đời sống các tín hữu.

Chúng ta không còn “chờ đợi một Thánh Bênêđictô mới và hẳn nhiên hoàn toàn khác” (“wait for a new and no doubt quite different St. Benedict”, câu nói nổi tiếng của Alasdair MacIntyre[4]) bởi vì Đức Bênêđictô XVI đã dựa trên suối nguồn Lời Chúa và việc cử hành phụng vụ thánh để đưa ra cho thần học con đường dứt khoát hướng tới việc canh tân và sự thánh thiện: khuôn mặt của Chúa Giêsu Kitô – Logos vĩnh cửu.

Lm. Phaolô Nguyễn Minh Chính
Chuyển ngữ từ: thecatholicthing.org (07.01.2023)
Nguồn: gpquinhon.org


[1] Vì ý muốn của Thiên Chúa là anh em hãy làm điều thiện để bịt miệng những kẻ ngu xuẩn vô tri.

[2] Giambattista Vico, 23 tháng 6 năm 1668 – 23 tháng 1 năm 1744, là triết gia, nhà hùng biện, sử gia, thẩm phán người Ý. 

[3] Anthony McLeod Kennedy, sinh ngày 23 tháng 7 năm 1936 trong một gia đình Công giáo gốc Ái Nhĩ Lan. Ông là Thẩm phán Tòa án Tối cao Hoa Kỳ từ năm 1988 cho đến khi nghỉ hưu năm 2018. Năm 1992, ông là đồng tác giả trong vụ Planned Parenthood v Casey (Planned Parenthood kiện Casey), tái khẳng định rằng theo hiến pháp, phụ nữ có quyền phá thai cho đến thời điểm thai nhi có khả năng sống sót ngoài tử cung.

[4] Alasdair Chalmers MacIntyre, sinh ngày 2 tháng 1 năm 1929, là triết gia người Mỹ gốc Scotland, đã có những đóng góp cho triết học luân lý và chính trị cũng như lịch sử triết học và thần học, đã cải đạo sang Công giáo vào đầu thập niên 1980.



Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com

× Thành công! Câu hỏi của cộng đoàn đã được gửi. Câu hỏi của quý vị sẽ được trả lời trong thời gian sớm nhất có thể. Xin cám ơn. Trân trọng.