Giotto, 'Truyền thuyết về Thánh Phanxicô: Từ bỏ
của cải thế gian', 1297-1299 (ảnh: Public Domain)
CUNG CÁCH THÁNH PHANXICÔ ASSISI
ỨNG XỬ VỚI NGƯỜI CHA KHÓ TÍNH CỦA
MÌNH
Maryella Hierholzer
WHĐ (22.06.2023) – Khi mối tương quan của chúng ta với
một thành viên trong gia đình gặp trục trặc, liệu chúng ta có thể vượt qua và vẫn
đáp lại một cách yêu thương không?
Gần đây tôi đã đọc tiểu
sử của Thánh Phanxicô thành Assisi và rất ấn tượng
với lời tường thuật của tác giả về cách Thánh Phanxicô ứng xử với người cha khó
tính của mình. Tác giả của cuốn tiểu sử đặc biệt này, Thomas Celano, là người
cùng thời với Thánh Phanxicô, đã gia nhập dòng Phanxicô vào khoảng năm 1215 và
đã viết thư gửi Đức Giáo Hoàng Grêgôriô IX cho biết quan điểm sớm nhất về Thánh
Phanxicô. Mặc dù sử dụng ngôn ngữ của thời đại ông, vốn hoa mỹ hơn ngôn ngữ của
chúng ta ngày nay, Thomas kể lại nhiều đặc điểm đáng ngưỡng mộ của Thánh
Phanxicô - nhưng điều có thể hữu dụng nhất cho chúng ta ngày nay, đặc biệt là đối
với giới trẻ, là việc tác giả mô tả về cung cách Thánh Phanxicô phản ứng trước
sự đối xử tồi tệ của người cha đối với ngài.
Cha mẹ của chúng ta rất
quan trọng đối với chúng ta. Nhưng khi một mối tương giao quan trọng gặp trục trặc và khiến chúng ta rơi vào tình thế không như
mong muốn, liệu chúng ta có thể vượt qua trục trặc đó mà vẫn đáp lại một cách yêu
thương không? Ở đây, Thánh Phanxicô là hình mẫu của chúng ta. Thánh Phanxicô đã
trải qua một cuộc hoán cải, hiến dâng cuộc đời mình cho Đức Kitô, và như Thomas
Celano đã nói, “không bị bẻ gẫy và không
bị lay chuyển bởi bất cứ thương tích nào, thánh nhân dâng lời tạ ơn Chúa vì tất
cả mọi sự. Vì việc kẻ bất chính bách hại người làm điều nhân đức là chuyện vô
ích, vì càng bị đánh đập thì càng thắng lợi. Sự sỉ nhục - như ai đó nói - củng
cố một tinh thần quảng đại.”
Cha của Thánh Phanxicô
không ấn tượng với sự thay đổi tích cực này của con trai mình. Thomas Celano viết
rằng cha của Thánh Phanxicô đã quyết định
… hủy hoại con trai mình, và gạt bỏ mọi sự kiềm chế sang một bên, ông
lao vào con trai như một con sói húc vào một con cừu, và nhìn con trai với vẻ mặt
ác độc và tàn nhẫn, đặt tay lên con trai một cách rất trơ tráo và muốn làm cho
con trai bị nhục nhã, và mang con trai về nhà riêng của ông. Và vì vậy, không
chút thương xót, ông nhốt con trai trong một nơi tối tăm vài ngày, và nghĩ rằng
sẽ uốn nắn tinh thần của con trai mình theo ý muốn của mình, lúc đầu cố gắng
thuyết phục con trai bằng lời nói, sau đó bằng đòn roi và xiềng xích. Nhưng điều
này lại khiến Phanxicô trở nên sẵn sàng và mạnh mẽ hơn trong việc thực hiện mục
đích thánh thiện của mình, thêm nữa, mặc dù bị xúc phạm bằng lời nói và mệt mỏi
vì xiềng xích, Phanxicô không nao núng vì phải chịu đựng. Vì người nào phải trả
giá trong hoạn nạn để được vui mừng, thì dầu bị đánh đòn và xiềng xích, cũng
không thể từ bỏ ý định và tư cách đúng đắn của mình, cũng không thể bị đưa dẫn ra
khỏi đàn chiên của Đức Kitô: ngài cũng không nao núng trước sự dập vùi của nhiều
cơn lũ mà nơi ẩn náu trong cơn khốn cùng là Con Thiên Chúa, Đấng đã từng cho thấy
rằng những khốn cùng mà Ngài đã chịu đựng còn to lớn hơn, để chúng ta đừng nghĩ
rằng những phiền muộn của mình là điều gì gian khổ.
Hoàn cảnh gia đình trở
nên căng thẳng hơn khi mẹ của Thánh Phanxicô quyết định giúp đỡ con trai.
Thomas Celano trình bày chi tiết câu trả lời của cha của Thánh Phanxicô:
Người cha trở về, không tìm thấy con trai, bèn chất thêm tội lỗi và quay
ra mắng nhiếc vợ. Rồi thì, trong cơn thịnh nộ và giận dữ, ông chạy đến chỗ con trai
mình, để nếu không thể kêu gọi con trai trở lại, ít nhất ông có thể đuổi con
trai ra khỏi tỉnh. Nhưng vì kẻ kính sợ Chúa sẽ được an toàn kiên vững, nên khi người
con trai của ân sủng nghe thấy người cha trần tục của mình đến với mình, anh đã
tự mình đi gặp cha một cách không sợ hãi và vui mừng, thốt lên một cách tự do rằng
anh không quan tâm gì đến xiềng xích và đòn roi của cha. Hơn nữa, anh khẳng định
rằng anh sẵn sàng chịu bất cứ điều ác nào vì danh Chúa Kitô.
Như thói thường trong
xã hội ngày càng tục hóa hiện nay, vấn đề cơ bản giữa Thánh
Phanxicô và cha của ngài là tiền bạc. Thomas Celano kể cho chúng ta:
Vì vậy, khi ông tìm thấy số tiền mà kẻ khinh
miệt mọi thứ trần gian nhất và háo hức tìm kiếm sự giàu có trên trời nhất đã
ném vào đám bụi cửa sổ, thì cơn giận dữ của người cha vốn đang nổi cơn thịnh nộ
phần nào nguội đi, và cơn khát hám lợi của ông đã được làm dịu đi một cách nào
đó như sương sớm ban mai. Sau đó, ông đưa con trai mình đến gặp vị giám mục của
thành phố, để con trai ông có thể từ bỏ tất cả những gì nó có, bằng cách chính
thức tuyên bố từ bỏ tất cả tài sản của nó trước sự chứng kiến của vị giám mục.
Và Thánh Phanxicô không những không từ chối làm điều này, mà còn vô cùng vui mừng,
vội vàng với tâm thế sẵn sàng thực hiện những gì mà ngài được yêu cầu.
Và để làm cho mọi sự
ra tồi tệ hơn, cha của Thánh Phanxicô không hề xấu hổ vì lòng tham của ông khi
nhìn thấy Phanxicô bị làm nhục trước công chúng. Thomas Celano nhận thấy:
Khi được đưa đến trước mặt vị giám mục, Phanxicô không chần chừ hay do dự
trong bất cứ điều gì: hơn thế nữa, không đợi ai bảo và cũng không cần nói năng
gì, ngài ngay lập tức cởi trang phục ra và vứt bỏ tất cả quần áo của mình và trả
lại cho cha mình. Không những thế, ngài thậm chí còn không giữ lại ngay cả quần
đùi của mình mà để trần truồng trước mặt tất cả những người chung quanh.
Và cha của Phanxicô bằng
lòng nhận lại những bộ quần áo đắt tiền từ con trai và để con trai mình không mảnh
vải che thân. Tuy nhiên, Thánh Phanxicô vẫn duy trì niềm vui và tình yêu của
mình đối với Chúa khi bắt đầu cuộc sống siêu thoát mới
mẻ, không chỉ dứt bỏ khỏi của cải vật chất, mà còn dứt bỏ khỏi việc có một gia
đình để cậy nhờ.
Tình yêu thương của
các thành viên trong gia đình là niềm vui và là phương tiện nuôi sống chúng ta.
Nhưng khi tôi nhìn vào số liệu thống kê cao liên tục về tình trạng hư hỏng
trong giới trẻ của chúng ta, rất có thể nguyên nhân của hành vi đáng buồn này là
sự suy yếu của các mối tương quan gia đình. Liệu việc biết Thánh Phanxicô
Assisi bị bỏ rơi có thể khích lệ nhiều thanh thiếu niên hy vọng rằng Thiên Chúa
có kế hoạch cho chúng ta ngay cả khi gia đình không ở đó không?
Tôi rất ngưỡng mộ vị
thánh được mô tả trong tiểu sử tóm tắt của Thomas Celano. Tôi tin rằng câu chuyện
về mối tương quan gia đình của Thánh Phanxicô có thể liên quan cách đặc biệt khi
chúng ta dạy các thanh thiếu niên Công giáo về tình yêu của Chúa Cha dành cho tất
cả chúng ta, một người Cha không giống bất cứ người cha nào của chúng ta trên
trần thế này dù những người cha ấy là ai đi nữa.
Chúa Kitô nói với
chúng ta trong sách Tin mừng Mátthêu chương 6:
“Vì vậy, Thầy bảo cho anh em biết: đừng lo cho mạng sống: lấy gì mà ăn;
cũng đừng lo cho thân thể: lấy gì mà mặc. Mạng sống chẳng trọng hơn của ăn, và
thân thể chẳng trọng hơn áo mặc sao? Hãy xem chim trời: chúng không gieo, không
gặt, không thu tích vào kho; thế mà Cha anh em trên trời vẫn nuôi chúng. Anh em
lại chẳng quý giá hơn chúng sao? Hỏi có ai trong anh em, nhờ lo lắng, mà kéo
dài đời mình thêm được dù chỉ một gang tay? Còn về áo mặc cũng thế, lo lắng làm
gì? Hãy ngắm xem hoa huệ ngoài đồng mọc lên thế nào mà rút ra bài học: chúng
không làm lụng, không kéo sợi; thế mà, Thầy bảo cho anh em biết: ngay cả vua
Salômôn, dù vinh hoa tột bậc, cũng không mặc đẹp bằng một bông hoa ấy. Vậy nếu
hoa cỏ ngoài đồng, nay còn, mai đã quẳng vào lò, mà Thiên Chúa còn mặc đẹp cho
như thế, thì huống hồ là anh em, ôi những kẻ kém tin! Vì thế, anh em đừng lo lắng
tự hỏi: ta sẽ ăn gì, uống gì, hay mặc gì đây? Tất cả những thứ đó, dân ngoại vẫn
tìm kiếm. Cha anh em trên trời thừa biết anh em cần tất cả những thứ đó. Trước
hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những
thứ kia, Người sẽ thêm cho. Vậy, anh em đừng lo lắng về ngày mai: ngày mai, cứ
để ngày mai lo. Ngày nào có cái khổ của ngày ấy” (Mt 6: 25-34).
Đây là tinh thần và đức
tin của Thánh Phanxicô, một hình mẫu hàng đầu cho thanh thiếu niên của chúng
ta.
Thánh Phanxicô Assisi,
cầu cho chúng con!
Phêrô Phạm Văn Trung
Chuyển ngữ từ: ncregister.com
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
