BÀI HUẤN DỤ
CỦA ĐỨC THÁNH CHA TRONG BUỔI GẶP GỠ CÁC GIÁM MỤC CONGO
Vatican News Tiếng Việt
Vatican News (03.02.2023) - Trong buổi gặp gỡ Hội đồng Giám mục Congo, Đức Thánh
Cha mời gọi các Giám mục thi hành mục vụ theo gương ngôn sứ Giêrêmia: Gần gũi với
Thiên Chúa và trở thành lời ngôn sứ cho dân.
Chào anh em,
Tôi rất vui được gặp
anh em và chân thành cám ơn anh em vì sự đón tiếp nồng hậu. Cám ơn Đức Tổng
Giám Mục Utembi Tapa đã đại diện anh em chào mừng tôi. Tôi biết ơn anh em
vì đã can đảm loan báo niềm an ủi của Chúa, bước đi giữa mọi người, cùng chia sẻ
những nỗ lực và hy vọng với dân chúng.
Tôi rất vui khi được
trải qua những ngày này tại đất nước anh em, một đất nước với khu rừng rộng
lớn tượng trưng cho “trái tim xanh” của châu Phi, lá phổi của cả thế giới. Tầm
quan trọng của di sản sinh thái này nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta được kêu gọi
bảo vệ vẻ đẹp của thụ tạo và bảo vệ vẻ đẹp này khỏi những vết thương do sự ích
kỷ tham lam gây ra. Nhưng khoảng xanh bao la của khu rừng này cũng là một hình ảnh
nói lên đời sống Kitô hữu chúng ta: là một Giáo hội, chúng ta cần hít thở bầu
khí trong lành của Tin Mừng, xua đuổi bầu khí ô nhiễm của thế tục, để bảo vệ
trái tim trẻ trung của đức tin. Tôi hình dung về Giáo hội châu Phi và Giáo hội
Congo: một Giáo hội trẻ trung, năng động, vui vẻ, được sinh động bởi lòng nhiệt
thành truyền giáo, loan báo Thiên Chúa yêu thương chúng ta và Chúa Giêsu là
Thiên Chúa. Giáo hội của anh em là một Giáo hội hiện diện trong lịch
sử thực tế của dân tộc này, đi đầu trong hoạt động bác ái; một cộng đoàn có khả
năng thu hút và lan truyền bằng sự nhiệt tình, và do đó giống như những khu rừng,
có rất nhiều “oxy”: cám ơn anh em, bởi vì anh em là lá phổi mang lại hơi thở
cho Giáo hội hoàn vũ!
Rất tiếc, tôi biết cộng
đoàn Kitô giáo của vùng đất này còn có một khuôn mặt khác. Thực tế, khuôn mặt
trẻ trung, rạng rỡ và xinh đẹp của anh em cũng lộ vẻ đau đớn và mệt mỏi, đôi
khi được đánh dấu bằng sự sợ hãi và chán nản. Đó là khuôn mặt của một Giáo hội
đau khổ vì dân, một trái tim trong đó cuộc sống của người dân với những niềm
vui và thử thách đập một cách lo lắng. Đó là một Giáo hội, dấu hiệu hữu hình của
Chúa Kitô, Đấng ngay cả ngày nay bị từ chối, lên án và khinh miệt trong nhiều
cuộc đóng đinh trên thế giới. Đó là một Giáo hội, giống Chúa Giêsu, cũng muốn
lau khô nước mắt dân Người, dấn thân gánh lấy những vết thương vật chất và tinh
thần của con người và làm cho nước hằng sống và chữa lành từ sườn Chúa Kitô chảy
tràn trên họ.
Cùng với anh em, tôi
thấy Chúa Giêsu đau khổ trong lịch sử của dân tộc bị đóng đinh và bị áp bức
này, bị tàn phá bởi bạo lực không chừa một ai, bị đánh dấu bởi nỗi đau vô tội,
buộc phải sống với dòng nước nhơ nhuốc của tham nhũng và bất công làm ô nhiễm
xã hội. Nhưng đồng thời tôi cũng thấy một dân tộc không đánh mất niềm hy vọng,
nhiệt thành đón nhận đức tin và hướng về các Mục tử, biết trở về với Chúa và
phó thác trong tay Người, để hòa bình mà họ khao khát mặc dù đã bị bóp nghẹt
bởi sự bóc lột, ích kỷ, độc ác của các cuộc xung đột và thao túng sự thật, cuối
cùng có thể đến như một hồng ân từ trên cao.
Chúng ta tự hỏi: làm
thế nào để thi hành thừa tác vụ trong hoàn cảnh này? Nghĩ về anh em, những mục
tử của dân thánh Chúa, tôi nhớ đến câu chuyện của Giêrêmia, một ngôn sứ được
kêu gọi sống sứ vụ trong một thời điểm đầy kịch tính của lịch sử Israel, giữa những
bất công, ghê tởm và đau khổ. Ngôn sứ đã dành cả cuộc đời để loan báo Thiên
Chúa không bao giờ bỏ rơi dân Người và thực hiện các dự án hòa bình ngay cả
trong những tình huống dường như bị mất tất cả và không thể phục hồi. Nhưng
Giêrêmia trước hết đã cảm nghiệm được lời loan báo đức tin đầy an ủi này, ông
là người đầu tiên cảm nghiệm được sự gần gũi của Thiên Chúa, và chỉ
bằng cách này, ông mới có thể mang đến cho người khác lời ngôn sứ can đảm
về niềm hy vọng. Thừa tác vụ giám mục của anh em cũng sống giữa hai chiều
kích: sự gần gũi của Thiên Chúa và lời ngôn sứ cho dân chúng.
Trước hết tôi muốn nói
với anh em rằng: hãy để sự gần gũi của Thiên Chúa chạm đến và
an ủi. Lời đầu tiên Chúa nói với Giêrêmia là: “Trước khi cho ngươi thành hình
trong dạ mẹ, Ta đã biết người” (Gr 1,5). Đó là lời tuyên bố tình yêu mà Thiên
Chúa khắc ghi trong tâm hồn mỗi người chúng ta, không ai có thể xóa nhòa và
cũng trở thành nguồn an ủi giữa giông tố cuộc đời. Đối với chúng ta, những người
đã lãnh nhận lời kêu gọi trở thành mục tử Dân Chúa, điều quan trọng là phải đặt
nền tảng vào sự gần gũi này của Chúa, dành nhiều giờ cầu nguyện trước Chúa. Chỉ
bằng cách này, dân được ủy thác cho chúng ta mới đến gần Vị Mục Tử Nhân Lành
hơn và chỉ bằng cách này, chúng ta mới thực sự trở thành những mục tử, bởi vì
không có Người, chúng ta chẳng làm được gì (Ga 15, 5). Ước gì chúng ta đừng bao
giờ nghĩ mình tự đủ, cũng đừng nhìn thấy trong chức vụ Giám mục cơ hội thăng tiến
địa vị xã hội để thi hành quyền bính. Và trên hết: không để tinh thần thế tục
bước vào, khiến chúng ta giải thích thừa tác vụ theo tiêu chuẩn tư lợi, làm cho
chúng ta lạnh lùng và tách biệt trong việc thi hành những gì được trao phó, khiến
chúng ta sử dụng vai trò của mình để phục vụ chính mình thay vì phục vụ người
khác, và bỏ qua một tương quan quan trọng, đó là cầu nguyện khiêm tốn hàng
ngày.
Anh em Giám mục thân mến,
chúng ta hãy vun trồng sự gần gũi với Chúa để trở nên những chứng nhân và phát
ngôn viên đáng tin của tình yêu Người dành cho mọi người. Chính nhờ chúng ta mà
Người muốn xức dầu an ủi và hy vọng cho dân chúng! Anh em là tiếng nói mà Thiên
Chúa muốn nói với người Congo: “Anh em là một dân thánh hiến cho Đức Chúa,
Thiên Chúa của anh em” (Đnl 7, 6). Loan báo Tin Mừng, làm sinh động đời sống mục
vụ, hướng dẫn dân chúng không thể trở thành những ý tưởng xa rời thực tế cuộc sống
hàng ngày, nhưng phải chạm đến những vết thương và thông truyền sự gần gũi
Thiên Chúa, để mọi người khám phá ra phẩm giá là con Thiên Chúa, và học cách ngẩng
cao đầu bước đi, không bao giờ cúi đầu trước sự sỉ nhục và áp bức. Qua anh em,
dân tộc này có ân sủng được nghe những lời nói mà với họ tương tự như những lời
mà Chúa đã nói với Giêrêmia: “Ngươi là dân được chúc phúc, trước khi tạo thành
ngươi trong lòng mẹ, Ta đã nghĩ đến ngươi, đã biết ngươi, đã yêu ngươi”. Nếu
chúng ta vun trồng sự gần gũi với Thiên Chúa, chúng ta sẽ cảm thấy được thúc đẩy
đến mọi người và chúng ta sẽ luôn cảm thấy thương xót những người được giao phó
cho chúng ta. Được Chúa thêm sức, đến lượt chúng ta trở thành khí cụ an ủi và
hòa giải cho người khác, để chữa lành vết thương của những người đau khổ, xoa dịu
nỗi đau của những người than khóc, nâng đỡ người nghèo, giải thoát người dân khỏi
nhiều hình thức nô lệ và áp bức. Sự gần gũi với Thiên Chúa có nghĩa là trở
thành ngôn sứ cho dân chúng, có khả năng gieo Lời cứu độ vào lịch sử
đầy thương tích của chính quê hương mình.
Để đi vào điểm thứ hai
này, lời ngôn sứ cho dân chúng, chúng ta hãy nhìn lại kinh nghiệm của
Giêrêmia. Sau khi đón nhận Lời yêu thương và an ủi của Thiên Chúa, ông được mời
gọi làm “ngôn sứ cho muôn dân” (Gr 1, 5) được sai đến để mang ánh sáng vào bóng
tối, để làm chứng trong bối cảnh bạo lực và tham nhũng. Và Giêrêmia, người đã
nghiền ngẫm Lời Chúa, Lời đã trở thành niềm vui và sự hân hoan trong tâm hồn
ông (Gr 15,10), thú nhận rằng chính Lời này đã gieo vào lòng ông một sự bồn chồn
khôn nguôi, và khiến ông hướng tới người khác để họ cũng được sự hiện diện của
Chúa chạm đến. Ngôn sứ viết: “Lời Người cứ như ngọn lửa bừng cháy trong tim, âm
ỉ trong xương cốt. Con nén chịu đến hao mòn, nhưng làm sao nén được” (Gr 20,
9). Chúng ta không thể giữ Lời Chúa cho riêng mình, chúng ta không thể kiềm chế
sức mạnh của Lời Chúa: đó là ngọn lửa đốt cháy sự thờ ơ của chúng ta và khơi dậy
trong chúng ta ước muốn soi sáng những ai ở trong bóng tối. Lời Chúa là ngọn lửa đốt
cháy bên trong và thúc đẩy chúng ta ra ngoài! Đây là
căn tính giám mục: được đốt cháy bởi Lời Chúa, hướng tới Dân Chúa, với lòng nhiệt
thành tông đồ!
Nhưng chúng ta có thể
tự hỏi lời loan báo ngôn sứ này cốt ở điều gì? Chúa phán với ngôn sứ Giêrêmia:
“Đây Ta đặt lời Ta vào miệng ngươi. Hôm nay Ta đặt ngươi đứng đầu các dân các
nước, để nhổ, đệ lật, để huỷ, để phá, để xây, để trồng” (Gr 1,9-10). Những động
từ mạnh: đầu tiên nhổ bỏ và phá huỷ, để cuối
cùng xây và trồng. Đó là việc cộng tác trong một lịch
sử mới mà Thiên Chúa muốn xây dựng giữa một thế giới lầm lạc và bất công. Anh
em cũng được kêu gọi để tiếp tục làm cho tiếng nói ngôn sứ của anh em được lắng
nghe, để lương tâm có thể cảm thấy được chất vấn và mỗi người có thể trở thành
nhân vật chính và có trách nhiệm cho một tương lai khác. Do đó, cần phải nhổ tận
gốc cây độc hận thù và ích kỷ, hiềm thù và bạo lực; phá bỏ các
bàn thờ tiền bạc và tham nhũng; xây dựng một sự chung sống dựa
trên công lý, sự thật và hòa bình; và cuối cùng là gieo hạt giống tái sinh, để
Congo ngày mai thực sự là điều Chúa hằng mơ ước: một vùng đất được chúc phúc và
hạnh phúc, không bao giờ bị bạo lực, áp bức và đẫm máu nữa.
Nhưng chúng ta hãy cẩn
thận: đây không phải là một hành động chính trị. Lời ngôn sứ Kitô giáo được thể
hiện trong nhiều hành động chính trị và xã hội, nhưng nhiệm vụ của các Giám mục
và Mục tử nói chung không phải là điều này. Nhiệm vụ của Giám mục là công bố Lời
Chúa để đánh thức lương tâm, tố cáo sự dữ, làm phấn khởi những ai đau khổ và
tuyệt vọng. Đó là một loan báo được đưa ra không chỉ bằng lời nói, nhưng còn bằng
sự gần gũi và chứng tá: sự gần gũi, trên hết, với các linh mục, lắng nghe những
người đang hoạt động mục vụ, khuyến khích tinh thần hiệp hành làm việc cùng
nhau. Và chứng tá, bởi vì các vị mục tử trước hết phải đáng tin cậy, nhất là
trong việc vun trồng sự hiệp thông, trong đời sống luân lý và trong việc quản
trị các phúc lợi. Theo nghĩa này, điều cần thiết là phải biết cách xây dựng sự
hòa hợp, không đứng trên bệ, không khắt khe, nhưng nêu gương tốt trong việc hỗ
trợ và tha thứ cho nhau, cùng nhau làm việc như những mẫu gương của tình huynh
đệ, hòa bình và sự đơn sơ Tin Mừng. Mong rằng đừng bao giờ xảy ra chuyện, trong
khi dân chúng đang đói khổ, người ta có thể nói về anh em rằng: “không thèm đếm
xỉa tới, lại bỏ đi: kẻ thì đi thăm trại, người thì đi buôn” ( Mt 22, 5). Không,
công việc kinh doanh, làm ơn, chúng ta hãy để nó ra khỏi vườn nho của Chúa!
Chúng ta là mục tử và là những người phục vụ dân chúng, không phải doanh nhân!
Quản trị của giám mục phải là mục tử: trước, giữa, sau đoàn chiên. Đi trước để
báo hiệu dẫn đường; ở giữa để ngửi mùi của chiên để không bị mất. Đi sau chiên
để giúp đỡ những chiên đi chậm. Vị mục tử phải di chuyển theo ba hướng này.
Anh em Giám mục thân mến,
tôi đã chia sẻ với anh em điều tôi cảm thấy trong lòng. Hãy nuôi dưỡng sự gần
gũi với Chúa để trở thành những dấu chỉ ngôn sứ về lòng trắc ẩn của Người đối với
dân. Đừng xao lãng đối thoại với Chúa và đừng để ngọn lửa ngôn sứ bị dập tắt bởi
những tính toán hay mối quan hệ mơ hồ với quyền lực, cũng như bởi lối sống tự
mãn và thói quen. Trước dân tộc đang đau khổ và chịu bất công, Tin Mừng mời gọi
chúng ta lên tiếng. Một người trong anh em đã làm điều đó, vị tôi tớ của Chúa,
Đức cha Christophe Munzihirwa, một mục tử can đảm và có tiếng nói ngôn sứ, đã bảo
vệ dân bằng cách hy sinh mạng sống. Một ngày trước khi mất, vị tôi tớ Chúa đã gửi
cho mọi người một sứ điệp: “Chúng ta còn có thể làm gì trong những ngày này?
Chúng ta hãy đứng vững trong đức tin. Chúng ta tin Chúa sẽ không bỏ rơi chúng
ta và ở đâu đó một tia hy vọng nhỏ bé sẽ nảy sinh cho chúng ta. Thiên Chúa sẽ
không xa rời chúng ta nếu chúng ta cam kết tôn trọng sự sống của người lân cận,
bất kể họ thuộc sắc tộc nào”. Ngày hôm sau, Đức cha bị giết ở quảng trường
thành phố, nhưng những hạt giống ngài gieo trên vùng đất này, cùng với nhiều
người khác, sẽ đơm hoa kết trái. Là một việc làm tốt khi tưởng nhớ với lòng biết
ơn, các vị Mục tử vĩ đại đã ghi dấu ấn trong lịch sử đất nước và Giáo hội anh
em, những người đã loan báo Tin Mừng và đi trước anh em trong đức tin. Đó là gốc
rễ vững chắc củng cố anh em nhiệt thành truyền giáo. Tôi cũng nghĩ đến những điều
tốt đẹp mà Đức Hồng Y Laurent Monsengwo Pasinya đã làm cho tôi.
Anh em thân mến, anh
em đừng sợ trở thành những ngôn sứ của niềm hy vọng cho dân chúng, những tiếng
nói đồng thanh an ủi của Chúa, những chứng nhân và sứ giả vui tươi của Tin Mừng,
những tông đồ của công lý, những người Samari của tình liên đới. Anh em hãy là
những chứng nhân của lòng thương xót và hòa giải giữa bạo lực được giải thoát
không chỉ do khai thác tài nguyên và xung đột sắc tộc, bộ tộc, nhưng còn và
trên hết là do thế lực đen tối của ma quỷ, kẻ thù của Thiên Chúa và con người.
Tuy nhiên, đừng bao giờ nản lòng: Đấng Chịu Đóng Đinh đã sống lại, Chúa Giêsu
đã chiến thắng, Người đã chiến thắng thế gian (Ga 16, 33) và Người muốn chiếu
sáng nơi anh em, nơi công việc quý giá của anh em, trong việc gieo bình an hiệu
quả của anh em! Tôi muốn cám ơn anh em vì sự phục vụ của anh em, vì lòng nhiệt
thành mục vụ của anh em, vì chứng tá của anh em.
Và giờ đây, khi kết
thúc cuộc viếng thăm này, tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn đối với anh em và tất cả
những ai đã chuẩn bị cho chuyến tông du. Anh em đã phải làm việc hai lần vì
chuyến thăm đã bị hủy bỏ lần đầu tiên, nhưng tôi biết anh em đầy thương xót đối
với Giáo Hoàng! Tôi thật sự rất biết ơn. Tháng 6 tới anh em sẽ cử
hành Đại hội Thánh Thể Quốc gia tại Lubumbashi: Chúa Giêsu thực sự hiện diện và
hoạt động trong Bí tích Thánh Thể; ở đó Người hòa giải và chữa lành, an ủi và hợp
nhất, soi sáng và biến đổi; ở đó Người truyền cảm hứng, nâng đỡ và làm cho sứ vụ
của anh em đem lại hiệu quả. Xin sự hiện diện của Chúa Giêsu, Vị Mục Tử nhân
lành và khiêm nhường trong lòng, Đấng chiến thắng sự dữ và sự chết, biến đổi đất
nước vĩ đại này và luôn là niềm vui và niềm hy vọng của anh em! Với tất cả tâm
hồn, tôi ban phép lành cho anh em. Tôi chỉ muốn thêm một điều: tôi đã nói anh
em “có lòng thương xót”. Thương xót Luôn luôn tha thứ. Khi một tín hữu đến xưng
tội, người này đến để xin sự tha thứ, xin sự âu yếm của người cha. Và chúng ta,
chỉ tay buộc tội! “Bao nhiêu lần rồi? Và đã làm điều đó như thế nào?” Không được
xử sự như vậy. Hãy luôn luôn tha thứ trong Bí Tích Hòa Giải. Và như vậy anh em
sẽ gieo sự tha thứ cho toàn xã hội. Tôi ban phép lành cho anh em. Và xin hãy tiếp
tục cầu nguyện cho tôi, vì chức vụ này hơi khó…! Nhưng tôi tin tưởng anh
em. Xin cám ơn.
Nguồn: vaticannews.va/vi
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
